ثبت نام متقاضیان یارانه امروز پایان می یابد. امروز هم آنهایی که می خواهند یارانه بگیرند اما جا مانده اند می توانند ثبت نام کنند، هم آنهایی که می خواهند از دریافت یارانه انصراف بدهند می توانند ثبت نام کنند.

برای آنهایی که انصراف دهند، دولت تسهیلاتی هم در نظر گرفته است و برای آنهایی که ثبت کرده اند، اگر اطلاعات نادرست درباره درآمد خود نوشته باشند، جنبه های تنبیهی گنجانده شده است. حال چقدر این موارد از سوی دولت قابلیت اجرایی خواهد داشت قانون تعیین می کند که آیا دولت می تواند چنین کارهایی را برای انصراف دادگان و ثبت نام کنندگان انجام دهد یا نه؟!

اما بحث اصلی ما موارد تنبیهی و تشویقی نیست بلکه درصد ثبت نام کنندگان و انصراف دهندگان یارانه ای است که بیت المال است.

کوشش دولت بر این هدف استوار بود که تعداد قابل توجهی از مردم از دریافت یارانه انصراف دهند. دولت تدبیر و امید برای رسیدن به این هدف کارهای بسیاری انجام داد، اما آیا به هدف خود رسید؟

دولت، امید زیادی داشت که با انصراف قابل توجهی از مردم از دریافت یارانه ها بار مالی که به خاطر پرداخت 3400 میلیارد تومان یارانه ماهانه بر دوش قوه مجریه است کاهش قابل توجهی داشته باشد تا بتواند از منبع درآمد انصراف دهندگان به یاری بخش بهداشت و درمان کشور برسد و ایضا اگر چیزی هم باقی ماند در بخش های دیگر که احساس نیاز مبرم می شود، هزینه کند.

می گویند که بیش از 70 میلیون نفر از جمعیت کشور ثبت نام کرده اند. در این دوره ثبت نام جدید هم انجام نشد تا از افزایش دریافت کنندگان جلوگیری شود.

70 میلیون از جمعیت 76 میلیون نفری دریافت کنندگان یارانه، رقم و آمار قابل قبول و تاثیرگذاری نخواهد بود، گرچه این آمار از منابع غیررسمی منتشر شده است، اما منابع تقریبا رسمی، انصراف 10 تا 15 درصدی را مطرح کرده اند. رسانه ها از انواع آن سعی داشتند با ارائه گزارش ها و تحلیل های خود مردم را با انصراف همراه سازند.

جنس تبلیغات و گزارش هایی که از رسانه ها، به ویژه رسانه ملی که تاثیرگذارترین رسانه در کشور است، نشان داد که در ترویج یک فرهنگ در چارچوب تبلیغ و توصیه و درخواست، ضعف های اساسی دیده می شود که نیازمند بازنگری در شیوه اینگونه تبلیغات است. حال ممکن است شیوه تبلیغاتی که از رسانه ملی پخش می شد از سوی دولت به سازمان صدا و سیما ارائه شده بود. اگر هم چنین بود باید یک تیم تبلیغاتی کارکشته کارشناس حوزه تبلیغات و افکار عمومی، دست به چنین کاری می زدند. در هر صورت رسانه ها براساس بضاعت و توانایی های خود با دولت تا آنجا که توانستند همراهی کردند و سعی داشتند تا، مرحله دوم هدفمندی یارانه ها به سرانجام برسد.

اما دولت باید توجه داشته باشد که همه چیز کشور، تنها هدفمندی یارانه ها نیست و نباید انرژی خود را برای این منظور به طور مطلق صرف کند، اقتصاد کشور را وابسته به بحث هدفمندی یارانه ها کردن باعث غافل شدن از مسائل اقتصادی دیگر از جمله تولید، کشاورزی و از همه مهمتر اقتصاد مقاومتی که چندی پیش رهبر معظم انقلاب ابلاغ کردند، خواهد شد. پرورش بخش خصوصی در حوزه اقتصادی و سپردن بخش از اقتصاد کشور به آن همراه با نظارت دقیق و کامل دولت از دیگر مواردی است که در دولت های گذشته مغفول بوده و اکنون هم مغفول است.

مقصر تراشی هم نکنیم که بسیاری از مردم آن را نمی پذیرند. این که دائما گفته می شود دولت قبلی مقصر است که اکنون وضع چنین است، اگر هم درست باشد، برای مردم جامعه قابل پذیرش نخواهد بود که دولت جدید چنین بهانه ای را برای مشکلات کنونی دولت خود بتوانند.

بگذریم که موضوع دیگر این نوشته، مردم هستند. از مردم شاید انتظار بیشتری می رفت تا تعداد قابل قبولی انصراف دهند و دولت را همراهی کنند. همراهی آنها باعث می شد تا دولت بتواند وعده های خود را محقق کند. آنها اگر از حق خود می گذشتند، می توانستند در حوزه ای دیگر آن از بهره ببرند.

اما همین همراه نبود تاثیرگذار در موضوع یارانه ها دلایلی دارد که نیازمند برسی و آسیب شناسی است. اختیار با آنها بود و جبری هم با تبلیغاتی که شد، جبر و اختیار را در افکار عمومی ایجاد کرد. مردم هیچگاه جبر را نمی پذیرند و آن را پس می زنند. باید در این حوزه بیشتر بر روی اقناع مردم با استفاده از حقایق، واقعیات و داشته ها و نداشته ها سخن گفته می شد.

باید اطمینان و اعتماد مردم جلب می شد که اگر مبلغ 3400 میلیارد تومان یارانه پرداخت شود، چه اتفاق بزرگی در اقتصاد و معیشت کشور خواهد افتاد، اما آنها از آینده نگران بودند، آینده ای که در پی افزایش حامل های انرژی، اقتصاد را تحت تاثیر قرار می دهد و مردم در اندیشه راهکاری برای آن تا بتوانند، روزگار را سپری کنند.

مردم که ثبت نام کردند، نه مخالف بودند، نه دشمن، معترض هم نبودند، تنها نگران آینده خود و خانواده بودند. رفتارهای جبری و تاکیدی، اثرش را در واکنش مردم نمود داد. باید سعی شود تا در آینده و در چنین مواردی، نوع رفتار و منش مسئولان با مردم تغییر یابد.

مردم همواره یا پای خود قدم به حوزه های انتخابیه گذاشته اند و میلیونی در انتخابات شرکت کرده اند، مردم همواره خود در راهپیمایی های میلیونی گام گذاشته اند، اختیار با آنها بوده است. پای انقلاب و اسلام و کشور ایستاده اند، اما اگر از سوی دولتمردان بدقولی و خلف وعده ببینند در چنین مواقعی، مشارکت نخواهند کرد. در چند روز گذشته اخباری از حوزه دولت منتشر شد که شاید در رای مردم بی تاثیر هم نبود. اخباری که نشان از خصلت های لیبرالی برخی داشت. مردم مسئولان ساده زیست را می پسندند.