هرچند سابقه‌ي حضور فيزيکي انسان در فضا به سال1340 و پرواز يوري گاگارين بر مي‌گردد اما در طول اين 53 سال تنها 4 کشور توانستند اين کار را به تنهايي انجام دهند. سرعت باور نکردني رشد فن‌آوري فضايي ايران در چند سال گذشته موجب شد تا دانشمندان فضايي ما تصميم بگيرند تا به سمت بلندترين قله‌ي اين فن‌آوري  يعني ارسال انسان به فضا حمله کنند. موضوعي که از منظر برخي شعاري بيش نبود اما رونمايي از مدل ماک‌آپ اين سفينه فضايي نشان داد که عزم ايراني براي تسخير فضا بسيار جدي است.

در مراسمي که به مناسبت سالروز فن‌آوري با حضور رئيس جمهور برگزار شد، مدل اين فضاپيما در مقياس يک به يک به نمايش درآمد و قرار است نمونه‌ي اصلي آن پس از چند پرتاب آزمايشي يک فضانورد ايراني را به مدار 175 کيلومتري زمين بفرستد.

طراحي فضاپيماي سرنشين‌دار ايراني سه مرحله دارد: طراحي مفهومي، طراحي اوليه و طراحي دقيق است که تا کنون دو مرحله از آن به پايان رسيده است وطراحي دقيق نيز توسط متخصصين پژوهشکده سامانه‌هاي فضانوردي در حال انجام است. هدف از ساخت نمونه ماک‌آپ، دستيابي به مدلي ملموس از ويژگي‌هاي مهندسي و چيدمان اجزاي محصول، بررسي هماهنگي پيکره‌بندي محصول و حصول اطمينان از مونتاژ‌پذيري و دسترس‌پذيري بخش‌هاي مختلف آن است.

به بياني ديگر، نمونه ماک‌آپ، صورت ساده‌شده‌اي از محصول نهايي است که عموماً در مقياس يک به يک و با جزئياتي کمتر از محصول واقعي ساخته مي‌شود. در اين نمونه، سازه فضاپيما از آلومينيم مورد نظر در محصول نهايي و بر اساس طرح‌هاي نزديک به سازة نهايي ساخته شده است تا بدين ترتيب روند ساخت سازه نيز به صورت دقيق مورد بررسي و ارزيابي قرار گيرد.

فضاپيماي سرنشين‌دار ايراني، داراي پيکره‌بندي مخروط-استوانه-بلانت است و به طور مشخص از سه بخش دماغه، بخش مخروطي و بخش استوانه‌اي تشکيل شده است.

قطر اين فضاپيما 1.85 متر و ارتفاع آن 2.3 متر است. وزن فضاپيما در هنگام پرتاب در حدود 1800 کيلوگرم و در حين برگشت در حدود 1000 کيلوگرم خواهد بود. اين فضاپيما علاوه بر حمل فضانورد، قابليت حمل آزمايشات علمي-اکتشافي و محموله‌هاي زيستي به فضا را نيز خواهد داشت. آزمودن ادوات و تجهيزات مورد استفاده در ساير برنامه‌هاي فضايي کشور از ديگر توانمندي‌هاي اين فضاپيماست.

محمد صادقی؛ دانشجوی هوافضا دانشگاه امیرکبیر