به گزارش صدای دانشجو به نقل از خبرنامه دانشجویان ایران؛ دانشگاه فراموش شده جندی شاپور، نقش بسیار مهم و ارزنده‏ای در ایران پیش از اسلام، به ویژه در دوران ساسانیان، ایفا کرده است. مدارک فراوانی درخشش بزرگ آن مرکز پیشرفته عصر ساسانی در زمینه‏‌های علمی، فلسفی، نجوم و طب رانشان  می‏‌دهد.

دانشگاه جندی شاپور به عنوان اولین دانشگاه تاریخ ایران و از نخستین دانشگاه‌های عملی جهان هنوز در گوشه‌ای از شمال خوزستان ناشناخته و در حال نابودی است.

 دانشگاه یا همان شهر دانشگاهی جندی شاپور که دربرخی منابع حتی از آن به عنوان قدیمی‌ترین دانشگاه جهان نام برده شده را شاهپوراول فرزند اردشیر ساسانی بنا نهاد.

شهر جندی ‌شاپور یکی از نواحی هفتگانه خوزستان به شمار می‌رفت که از ابتدا مرکز آن استان به شمار می‌رفته و در دوره شاهپور دوم، جندی‌شاپور پایتخت دولت ساسانی و مرکزخوزستان شد. در زمان شاهپور اول شهرهای گوناگونی تاسیس شد که نام یکی از این شهرهاجندی شاپور یا گندی شاپور بود.

این شهر در جنوب غربی ایران در خوزستان و بین دزفول وشوشتر واقع شده بود. اکثر محققین، دوره تاریخی ساسانیان را مبتکر اصول شهرسازی و معماری می‌دانند چرا که شهرهای زیادی در این دوران ساخته شد. دانشگاه جندی شاپور که در نوع خود از مهمترین مراکز علمی دنیای کهن بود در این دوران ساخته شد. این مدرسه گر چه از زمان شاهپور اول پایه ریزی شده بود اما توسط این پادشاه تعمیر و گسترش یافت.

دانشگاه جندی شاپور از مهمترین مراکز آموزشی و تحقیقی دنیای آن زمان بود که تعدادزیادی دانشمند و پزشک در آن مشغول به تدریس، تحصیل و طبابت بودند. در این مرکزعلاوه بر کتب تالیف شده دانشمندان ایرانی بسیاری از کتاب‌های یونانی و هندی را به پهلوی ترجمه کرده و آنها را تعلیم می‌دادند.

در زمان انوشیروان عده‌ای از فلاسفه یونان، که بعد از تعطیلی آکادمی آتن به دلیل تعصب امپراطوری روم به ایران پناهنده شدند، مورد حمایت این پادشاه قرارگرفتند. آنان در دانشگاه جندی شاپور به تدریس مشغول شدند.

دانشگاه جندی شاپور از مهمترین مراکز آموزشی و تحقیقی دنیای آن زمان بود که تعدادزیادی دانشمند و پزشک در آن مشغول به تدریس، تحصیل و طبابت بودند

درباره دانشگاه جندی شاپور چه می‌دانید؟
در واقع پزشکی، شیمی (کیمیا) و زیست شناسی از بارزترین علومی بود که در دانشگاه جندی شاپور تعلیم داده می شد و این مکان همچون ذخیره گاه و پلی دستاوردهای علمی دنیای باستان را بعدها به دوران اسلامی انتقال داد. در یک جمله می توان گفت این مرکز به هنگام فتوح اعراب، مهمترین مرکز پزشکی جهان باستان بوده است. بدین ترتیب می توان ایران رااز هزاران سال پیش جزو سر آمدان علوم به شمار آورد.

بسیاری از فیلسوفان، دانشمندان و شعرای معروف در این دانشگاه تحصیل و تدریس می کردند.

در دوره خلیفگانِ عباسی پس از آن‌که بیمارستان بغداد راه‌اندازی شد جندی‌شاپور تا دو قرن به خدمات پزشکی خود ادامه داد تا پس از شش قرن و در پی کوچ اجباری دانش‌مندان آن به حوزه‌ی علمی بغداد از خدمات ارزنده‌ی این مرکز دانشی کاسته شد.

اکنون تخریب پی در پی، تسطیح، ساخت‌وساز و حفاری‌های غیر مجاز و متعدد در محوطه‌های باستانی جندی‌شاپور، قصه‌ی پر غصه و پر دردی است: تسطیح بیش از 10 تپه، احداث 10 حلقه چاه، کشت صدها هکتار زمین در شهر دانش‌گاهی و باستانی جندی‌شاپور که جزو نخستین شهرهای علمی جهان محسوب می‌شود اقدام غیر قابل جبرانی است که در ادامه‌ی نظارت نکردن و به اجرا در نیاوردن قوانین حمایتی در بناها و محوطه‌های تاریخی صورت گرفته است.

هر چند محوطه‌ی باستانی جندی‌شاپور، که از اراضی پایین دست سد دز محسوب می‌شد، سال‌ها پیش از انقلاب به شرکتی چندملیتی واگذار شد تا آن شرکت اهداف عمرانی مورد نظر خود را دنبال کند که در نهایت این موضوع با وقوع انقلاب نیمه‌کاره رها شد ولی وقتی وزارت جهاد کشاورزی، بر خلاف قوانین و مقررات ناظر بر حفاظت آثار فرهنگی و تاریخی، از سال 1358 اقدام به صدور مجوز کشت و زرع در محوطه‌ی جندی‌شاپور توسط هیأت هفت نفره‌ی واگذاری زمین در قالب گروه مشاع کرد تخریب و تسطیح تپه‌های باستانی شتابی روزافزون گرفت.

شهر جندی ‌شاپور یکی از نواحی هفتگانه خوزستان به شمار می‌رفت که از ابتدا مرکز آن استان به شمار می‌رفته و در دوره شاهپور دوم، جندی‌شاپور پایتخت دولت ساسانی و مرکزخوزستان شد

حال پس از گذشت سال‌ها و پوست‌کنی سطح اراضی جندی‌شاپور در نتیجه‌ی کشاورزی اگر چنین روندی ادامه یابد و اقدام حمایتی مۆثری صورت نگیرد بازماندِ تپه‌های باستانی موجود نابود خواهند شد.

آمارهای سازمان جهاد کشاورزی حاکی از آن است که در سال 1356 در این محوطه 16 تپه‌ی باستانی وجود داشته که این تپه‌ها در دهه‌ی 70 خورشیدی به 8 تپه کاهش پیدا کرده است با این وجود هنوز تپه‌هایی برای کاوش در این محوطه وجود دارد که انتظار می‌رود میراث فرهنگی با اختصاص مبالغی اقدام به این کار کند اینک بعد از دوسال است که  دریچه‌ای برای نجات جندی‌شاپور بازگردیده است.

صدای دانشجو/م