به گزارش پایگاه خبری تحلیلی صدای دانشجو، به نقل از مهر به نقل از مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، این مرکز پژوهشی در گزارشی با عنوان «ملاحظات برگزاری کنکور نظام قدیم در سال ۱۴۰۰» بر موضوع طراحی دو نوع سئوال در کنکور ۱۴۰۰ تاکید کرده است.

در بخش هایی از این گزارش آمده است: «آموزش عمومی تا سال ۱۳۹۰ شامل پنج سال دوره ابتدایی، سه سال دوره راهنمایی، سه سال دبیرستان و یک سال پیش دانشگاهی بوده که اکنون به نظام قدیم مشهور شده است.

از آذرماه سال ۱۳۹۰ همزمان با اجرایی شدن سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، دوره های آموزش عمومی بعد از تغییراتی به نظام جدید یا نظام ۶-۳-۳ مشهور شدند. در نظام جدید دوره ابتدایی از ۵ سال به ۶ سال افزایش یافت و دوره متوسطه به دو دوره متوسطه اول و متوسطه دوم تقسیم شد. دوره متوسطه اول شامل سال های هفتم، هشتم و نهم و دوره متوسطه دوم شامل سال های دهم، یازدهم و دوازدهم است که سؤالات کنکور از کتاب های این دوره طرح می شوند.

همزمان با تغییر در دوره های آموزش عمومی، تغییراتی در محتوای کتاب های درسی نیز ایجاد شد که این مورد موجب نگرانی فارغ التحصیلان نظام قدیم شده است.»

در ادامه این گزارش موضوع سنجش عادلانه مدنظر قرار گرفته و آمده است: «برگزاری کنکور نظام قدیم به معنای طرح دو نوع سؤال نظام قدیم و نظام جدید برای کسانی است که در یک مسابقه یکسان رقابت می کنند و این خود، اصل رقابت عادلانه را زیر سؤال می برد.

هرچند سازمان سنجش تلاش می کند با رعایت برخی ملاحظات فنی از قبیل تأکید بر سؤالات مشترک بین داوطلبان نظام قدیم و جدید و «هم‌ترازسازی با استفاده از روش های آماری، مطابق با اصول سنجش و اندازه گیری و برآورد ضریب همترازی نمرات خام داوطلبان نظام قدیم (غیر ۶-۳-۳) و داوطلبان نظام جدید (۶-۳-۳) رقابت عادلانه تری را ایجاد کند» اما استفاده از چنین روش هایی و ماندن در این وضعیت دوگانه، تنها در شرایط اضطرار جایز است و استانداردهای کیفی سنجش اقتضا می کند که تنها یک نظام، مبنای سنجش قرار گیرد».

در این گزارش با اشاره به حساسیت بسیار بالای کنکور سراسری و رقابت شدید و بسیار نزدیک داوطلبان در این مسابقه علمی به آمار جمعیت متقاضیان پرداخته شده است.

بر اساس این آمار تعداد فارغ التحصیلان از میانِ داوطلبان نظام قدیم آموزش متوسطه که آخرین گروه از آنها در سال تحصیلی ۱۳۹۶ -۱۳۹۷ فارغ التحصیل شده اند، برطبق اطلاعات سالنامه آماری وزارت آموزش و پرورش در همه رشته های نظری بالغ بر ۳۶۱ هزار نفر بوده است که تاکنون در سه آزمون سراسری سال ۱۳۹۷، ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ با سؤالات مختص به خود شرکت کرده اند.

پس از این مدت تعداد این داوطلبان که بالقوه متقاضی شرکت در آزمون نظام قدیم هستند به میزان قابل ملاحظه ای کاهش و متقابلاً داوطلبان نظام جدید اکثریت مطلق داوطلبان را تشکیل خواهند داد.

سهم ۶ تا ۸ درصدی داوطلبان آزمون نظام قدیم در آزمون سراسری سال ۱۴۰۰ از کل داوطلبان

طبق برآورد سازمان سنجش آموزش کشور سهم داوطلبان آزمون نظام قدیم در آزمون سراسری سال ۱۴۰۰ از کل داوطلبان، بین ۶ تا ۸ درصد خواهد بود، با عنایت به این نکته که برخی از فارغ التحصیلان نظام قدیم در کنکور سال ۱۳۹۹ سؤالات نظام جدید را برای پاسخگویی انتخاب کرده اند (حدود ۵۰ هزار نفر) و این موضوع در آزمون سال ۱۴۰۰ نیز وجود خواهد داشت.

در هر صورت فارغ از برآورد سازمان سنجش، داوطلبان نظام قدیم در اقلیت خواهند بود.

در آزمون سراسری سال ۱۳۹۸ حدود ۶۲.۸ درصد قبول شدگان، فارغ التحصیلان نظام جدید متوسطه (۶-۳-۳) بوده اند که همان سال ۱۳۹۸ فارغ التحصیل شده بودند. ۳۷.۲ درصد مابقی که همگی داوطلبان نظام قدیم محسوب می شوند در واقع فارغ التحصیلان سالهای ۱۳۹۸-۱۳۹۷ هستند که در نظام های آموزشی ترمی واحدی، سالی واحدی و یک نظام پیش از آن فارغ التحصیل شده اند.

در ادامه این گزارش به بررسی آماری داوطلبان آزمون سراسری سال ۱۳۹۹ پرداخته شده و نشان می دهد، از تعداد حدود یک میلیون و ۱۶۶ هزار نفر داوطلب حاضر در جلسه، ۸۳.۲ درصد (حدود  ۹۷۰ هزار نفر) به سؤالات نظام جدید ۶-۳-۳ پاسخ داده اند.

این آمار در گروه ریاضی ۸۹.۶درصد، در گروه تجربی ۷۶.۸درصد، در گروه علوم انسانی ۸۷.۵ درصد، در گروه هنر ۸۹.۳ درصد و در گروه زبان ۸۷.۳ درصد است. بیشترین تعداد متقاضی پاسخ به سؤالات نظام قدیم آموزش متوسطه با تعداد حدود ۱۱۸ هزار نفر در گروه تجربی است و در سایر گروه های آزمایشی تعداد متقاضیان نظام قدیم کم است.

از حدود  ۱۹۵ هزار نفری که از پنج گروه آزمایشی به سؤالات نظام قدیم پاسخ گفته اند حدود ۵۳ هزار نفر جزء اتباع خارجی، دانشجویان درحال تحصیل یا انصرافی یا اخراجی، فارغ التحصیل کاردانی و مقاطع بالاتر یا کارمند بوده اند.

با لحاظ نکردن این تعداد (این دسته به جز اتباع خارجی، یک بار از آموزش رایگان بهره برده اند) حدود ۱۴۳ هزار نفر (حدود ۱۲ درصد) داوطلب متقاضی پاسخگویی به سؤالات نظام قدیم وجود داشته است که حدود ۸۵ هزار نفر از آنها مربوط به گروه آزمایشی علوم تجربی است».

در این گزارش به موضوع تغییرات محتوای کتابهای درسی اشاره شده و یادآور شده است: «پس از مصاحبه با مشاوران تحصیلی و معلمانی که دروس هر دو نظام قدیم و جدید متوسطه را تدریس کرده اند مشخص شد شرکت در آزمون نظام جدید متوسطه، به نفع داوطلبان نظام قدیم است. به گفته معلمان، همه کتابهای درسی نظام جدید نسبت به نظام پیش از آن کم حجم تر، روانتر و ساده تر است.»

مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در ملاحظات قانونی این موضوع تاکید کرده است: «از منظر حقوقی و قانونی سازمان سنجش آموزش کشور فقط مجری سنجش و پذیرش دانشجو طبق «قانون سنجش و پذیرش دانشجو در دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی کشور» است و مطابق بندهای «ب و پ» ماده (۱) این قانون باید آزمون سراسری را از میان دروس تخصصی و عمومی رشته های تحصیلی در سه سال آخر دوره متوسطه برگزار کند.

بنابراین برگزاری آزمون های مجزا برای نظام های مختلف آموزشی، در قانون پیش بینی نشده است. اما از آنجایی که بند «ب» ماده (۳) این قانون تصویب عناوین، محتوا و مقررات آزمون ها را برعهده شورای سنجش و پذیرش قرار داده است، این شورا برای آزمون سال های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ مصوب کرد سنجش با دو آزمون جداگانه (دو مجموعه سؤال متفاوت) برای داوطلبان نظام جدید و قدیم برگزار شود.

عدم اطلاع رسانی به موقع سازمان سنجش درباره مصوبه آخرین بار بودن طراحی دو نوع سئوال

بنابراین برطبق قانون، اتخاذ تصمیم درخصوص برگزاری کنکور نظام قدیم در سال ۱۴۰۰ نیز برعهده این شوراست.

شورای سنجش و پذیرش در هفدهمین جلسه ۲۶ اسفند ۱۳۹۷ با توجه به درخواست داوطلبان تصویب کرد «در آزمون سراسری سال ۱۳۹۹ برای آخرین بار همانند آزمون سراسری سال ۱۳۹۸ سنجش با دو آزمون جداگانه (دو مجموعه سؤال) انجام خواهد شد» عبارت «آخرین بار» تأکیدی بر این نکته است که پس از سال ۱۳۹۹ آزمون جداگانه ای برگزار نخواهد شد.

اما این مصوبه در وب سایت این سازمان و دفترچه ثبت نام آزمون سراسری سال ۱۳۹۹ وجود نداشت که دلیلی بر عدم اطلاع رسانی به موقع این سازمان در خصوص این مهم است. همچنین، این مصوبه مجدداً در بیست و چهارمین جلسه شورای سنجش و پذیرش ۲۲ مهر ۱۳۹۹ مورد تأیید و تصویب دوباره این شورا قرار گرفت که به دلیل دیرهنگام بودن، این مصوبه رافع اشکال فوق نیست.»

پیشنهاد مرکز پژوهش های مجلس برای سنجش با دو آزمون جداگانه در آزمون سراسری سال ۱۴۰۰

مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی در نتیجه گیری این گزارش پیشنهاد کرده است: «با توجه به شرکت آخرین گروه از فارغ التحصیلان نظام قدیم متوسطه در سه آزمون، حداقلی بودن جمعیت آنان و از منظر عدالت در سنجش، مرجح است آزمون سراسری سال ۱۴۰۰ با سؤالات یکسان برگزار شود.

اما به دلیل عدم اعلام عمومی مصوبه حذف کنکور نظام قدیم تا حداقل یکسال قبل از برگزاری آزمون پیشنهاد می شود در آزمون سراسری سال ۱۴۰۰ سنجش با دو آزمون جداگانه (دو مجموعه سؤال برای نظام های جدید و قدیم متوسطه) و حتی المقدور از مباحث و مطالب مشترک دو نظام قدیم و جدید با تعداد معدود سؤالات متفاوت برگزار شود.»