به گزارش صدای دانشجو؛ امروزه بسیاری از کارشناسان معتقدند که اگر تلاشهای موثری برای تسهیل زندگی جوانان صورت گیرد و برنامه ریزی های صحیح اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در بخشهای مختلف انجام شود تا حدی می توان از بروز ازدواج هایی در سن بالا جلوگیری کرد که خود می تواند از بالارفتن نرخ رشد طلاق پیشگیری کند.

در این راستا کارشناسان و مسئولان فرهنگی مدعی هستند که ازدواج جوانان در درجه اول اولویت قرار دارد؛ اما در عمل با یک بلاتکلیفی در بین دستگاه های سیاستگذار، قانون گذار و مجری مواجه هستیم، این عملکردهای سلیقه ای و نظارت های بدون اثر باعث می شود تا مسئله تحکیم بنیان خانواده با گره کوری روبرو شود و همچنان جوانان با مشکلاتی در زمینه ازدواج دست و پنجه نرم کنند؛ حال آنکه تاکیدات مکرر قرآن و ائمه بر تسهیل امر ازدواج برای جوانان است. آنچه در این یادداشت بخشی از ریشه های سخت شدن ازدواج برای جوانان مورد بررسی قرار گرفته و به راهکارهای فرهنگی و اقتصادی است که بتواند ازدواج آسان را هموار کند، اشاره شده است.

فرزندسالاری و فرار جوانان از مسئولیت

بسیاری از جوانان ما مسئولیت پذیر بار نیامده اند و زندگی مجردی بدون مسئولیت را به زندگی متاهلی و همراه با مسئولیت ترجیح می دهند و البته رفتارهای «فرزند سالاری» بی رویه ی جامعه در دهه 70 باعث شده که آنها برای ازدواج آماده نشوند. آمارها نشان می دهد در حال حاضر تعداد زیادی از جوانان با داشتن امکانات مادی علاقه ای به ازدواج ندارند.

گرایش دختران به تحصیلات تکمیلی بجای ازدواج

در تحقیقات دانشگاهی بسیاری به اثبات رسیده است که بخش زیادی-بیش از 60 درصد- از دختران تحصیل شان را به ازدواج ترجیح می دهند و نگاه شان به تحصیلات تکمیلی است. این قشر ازدواج و تعهد به غیر را از چند جنبه طرد می کنند که مهمترین آنها عدم مسئولیت پذیری، استقلال مالی و رفتاری و حضور اجتماعی بعنوان نیروی کار است؛ اگرچه بسیاری از این دلایل با منطق فرهنگی کشور نیز سازگار نیست و نتیجه نامطلوب آن در دنیای غرب که تجربه صد ساله گذشته را با خود دارد بروز کرده است.

عدم وجود شغل و درآمد برای پسران

اما مشکل دیگری که با آن مواجه هستیم. تعداد بالای پسرانی است که امروز از دانشگاه فارغ التحصیل شده اند اما با مشکل کار مواجه اند. از یک سو این افراد نیاز شدید به کار دارند تا بتوانند تشکیل زندگی دهند و از سوی دیگر بازار نیروی کار مونث را به دلیل هزینه ارزان تر به خدمت میگیرد و در رقابت کار بین جنس پسران و دختران عمدتا دختران پیروز اند و پسرانی که قرار است سرپرستی خانواده را به دوش بکشند ناکام می ماند.

ترس خانواده ها و عدم تشویق جوانان به ازدواج

خانواده های ایرانی سومین مشکلی هستند که مانع ازدواج جوان ها می شوند. پدران و مادرانی که از ترس هزینه های سرسام آور خودساخته شان برای زندگی مسیر ازدواج را برای جوانان دشوار ساخته اند و با کنار گذاشتن سبک زندگی ایرانی اسلامی جوانان را نه تنها ترغیب به ازدواج نمی کنند بلکه ازدواج را برای آنها مثل غولی وحشتناک می نمایند. رهبر معظم انقلاب هشت سنت غلط: ۱. مهریه سنگین ۲. جهیزیه سنگین ۳. تجملات زیاد ۴. اسراف ۵. خرید از مکان‌های معروف به گرانی ۶. هتل‌ها و سالن‌های پرخرج ۷. لباس عروس گران‌قیمت ۸. به رخ کشیدن ثروت‌ها را از جمله موانع ازدواج آسانی می داند که به غلط در فرهنگ امروز جا افتاده است.

سیستم همسریابی را گسترش دهیم

برخی از این مشکلات را تنها حاکمیت نمی تواند مرتفع کند بلکه نیازمند تغییر نگرش خانواده ها به مقوله ازدواج است. شاید مسئله دیگری که خانواده ها بیشتر از همه بتوانند در حل آن گره گشا باشند مشکلی بنام همسریابی است. همسریابی سنتی ما کفایت نمی کند گستردگی شهرنشینی و آشنا نبودن مردم با یکدیگر این کار را مشکل کرده است. مسئله همسریابی امری است که باید خانواده های سنتی با آن کنار بیایند و نسبت به همسریابی دانشگاهی و... نیز گرایش پیدا کنند چنانچه طبق آمار نهاد رهبری در سال 91 از هر 100 ازدواج دانشجویی تنها 5 مورد به طلاق انجامیده است که این آماری بسیار خوب است.

اما راهکارهای مؤثر در ازدواج آسان را میتوان اینطور دسته بندی کرد:

راهکارهای فرهنگی آموزشی:

1) تغییر نگرش:

وظیفه رسانه  و شخصیت های دلسوز اجتماعی، تغییر نگرش عمومی جامعه در جهت درک واقع گرایانه از وضعیت اقتصادی زوج های جوان، در اوایل زندگی است. وضعیتی که با توجه به عدم امکان فراهم شدن اموری از قبیل شغل و مسکن مناسب برای اکثر جوانان در سال های ابتدایی زندگی مشترک، باید سنجیده شود. سوق دادن نگرش خانواده ها در جهت اهمیت فوق العاده ازدواج فرزندان، مهم ترین عاملی است که در ازدواج نقشی بسزا دارد، چون در اکثر موارد تا خانواده نخواهد، به هیچ وجه ازدواجی رخ نخواهد داد؛ گرچه دولت و تمام ارگانهای مربوطه بخواهند که جوانان به سر و سامان برسند.

2) خانواده ها واقعاً بخواهند و حرکت کنند

خانواده ها اگر توقع خود را از پسران در ابتدای زندگی و پایین بیاورند و و دختران خود را تشویق نمایند تا سطح انتظارات خود را متعادل نمایند، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد.

3) ازدواج آسان، باور جوانان شود

خود جوانان نیز باید باور کنند که با یک شروع ساده، می توان زندگی خود را آغاز کنند و آینده روشنی را برای خود بسازند.

4) توجه دادن به خانواده ها در مورد صلاحیت تازه جوانها برای ازدواج

باید به خانواده ها توجه داد خدایی که در جوان احساس نیاز جنسی و عاطفی را بیدار کرده است، صلاحیت پاسخ گویی به آن را از راه ازدواج به وی عطا نموده است. در تازه جوان استعداد ذاتی پذیرش مسؤولیت خانواده وجود دارد که باید با وارد شدن به مرحله عمل شکوفا شود،همانند ورزشکاری که تا وارد میدان تمرین عملی نشود، نمی تواند استعداد خود را شکوفا کند و در مسابقه برنده شود. تازه جوان، تا عملاً زیر بار مسؤولیت نرود احساس مسئولیت او به فعلیت نمی رسد.

از این رو خانواده باید ازدواج، او را در میدان زندگی وارد کرده و با همراهی او در این راه، به تدریج وی را برای پذیرش عملی مسؤولیت خانواده آماده کند.

5) ممکن نشان دادن ازدواج آسان

می توان با پخش نمونه های عملی از ازدواجهای آسان از سیما در قالب مصاحبه و فیلم و برنامه های ترکیبی، ممکن بودن آن را به خانواده و خود جوانان نشان داد.

6) ترغیب شخصیت ها و متمکنین

هنرمندان، شخصیت های محبوب جامعه هم به سهم خود باید به ایفای وظیفه ی خود بپردارند. این افراد با انجام ازدواج آسان ( بدون خرج و مراسم سنگین) برای فرزندانشان یا حتی خودشان در جهت فرهنگ شدن ازدواج آسان در جامعه نقش دارند. ثروتمندان نیز باید در عمل نشان دهند که جشن های آنچنانی لازم نیست و هدف از ازدواج، چیز جز به رخ کشیدن ثروت است.

7) سعی در رفع ترس جوانان از ازدواج

اغلب جوانان از شکست در زندگی می ترسند باید به آنها تذکر داد که احتمال شکست در بسیاری حرکت ها وجود دارد؛ در این موارد باید سعی کرد با تدبیر، احتمال شکست را کاهش داد؛ نه اینکه از آن کارها صرف نظر کرد.

8) توجه دادن به خانواده ها در خصوص آثار منفی مهریه سنگین

بسیاری از خانواده ها تصور می‌کنند با قرار دادن مهریه سنگین برای دخترشان، پایداری زندگی او را تضمین کرده اند؛ در حالی که در آموزه های دینی ما زنی که مهرش بالا باشد، شوم خوانده شده و این حقیقتی است که دین، آن را به ما ارائه نموده و رعایت آن، مانع از هم پاشیدگی خانواده است. چه بسا خانواده هایی که فقط به خاطر همین موضوع با بحران مواجه می شوند و یا وصلتهایی که فقط به خاطر آن سر نمی گیرد و عواقب بدی را به دنبال می آورد.

9) فعال سازی صاحبان سخن و قلم در جهت تسهیل ازدواج

10) عدم پخش برنامه هایی که جوانان را از ازدواج باز می دارد

بیشتر اوقات صدا و سیما نزاع زوجین را به تصویر کشیده و باعث تأثیر منفی در ذهن جوانها و خانواده هایی که قصد ازدواج برای آنها را دارند، می‌شود. این برنامه ها با ایجاد رعب و وحشت در دل جوانان، تا حدود زیادی آنها را از اقدام به ازدواج باز می دارد.

11) آشنا کردن مردم با نظر دین در مورد آسان گیری ازدواج و همچنین ارتقاء سطح ایمان آنان.

12) در صورت بالا رفتن ایمان، دنیا، تجملات و تشریفات آن برایشان بی ارزش خواهد شد.

بررسی سیره اهل بیت علیهم السلام در مورد ازدواج آسان و بیان آن

13) اصلاح فرهنگ شغلی

باید جوانان را توجیه و ترغیب کرد که با در نظر گرفتن استعداد، علاقه و امکانات خود شغلی را انتخاب کنند؛ نه اینکه تا یافتن پست و شغل دولتی بیکار بمانند. البته باید در جهت تطبیق فرهنگ جامعه با این تفکر نیز اقدام کرد.

14) نقد فرهنگ غلط لزوم ازدواج فرزند بزرگ تر قبل از کوچک تر.

15) تسهیل در تحصیل متاهلین

در زمینه ازدواج و تحصیلات هم می توان راهکارهایی نظیراولویت دادن به متأهلان در پذیرش برای تحصیلات عالی، امتیاز دادن به دانشجویان متأهل از قبیل:مرخصی ازدواج، پرداخت کمک هزینه توسط دانشگاه و بازپرداخت در طول دوران اشتغال اشاره کرد. همچنین باید امکان انتقال دانشجو به دانشگاه نزدیک محل سکونت به دلیل ازدواج، کم کردن هزینه تحصیل برای متأهلین و گسترش خوابگاه های متأهلی را نیز در نظر گرفت.

راهکارهای اقتصادی:

1) ایجاد فرصتهای شغلی مناسب برای  پسران جوان و محدود شدن اشتغال دختران توسط دولت.

2) حل مشکل مسکن جوانان توسط دولت از طریق طرح هایی  مانند مسکن مهر، مسکن کم قیمت و...

3) کم کردن هزینه های مربوط به مراسم و خریدهای ازدواج با اختصاص سالن و فروشگاه های مخصوص

4) خرید کالاهای اساسی ایرانی

این کار در درجه اول تنها کمک به ارزان شدن خرید ها برای عروس و داماد خواهد شد اما به طریق اولی به چرخ اقتصاد کشور کمک می کند و به اشتغال بسیاری از همین جوانان کمک خواهد کرد.

5) ترغیب خیرین برای کمک به ازدواج جوانان.

خیرین نیز می بایست در این امر خیر دست به کار شوند و در کنار دولت، به حل این مشکل بپردازند.

منبع:: 2تا کافی نیست