به گزارش پایگاه خبری تحلیلی صدای دانشجو، محمد علی خطیبی کارشناس نفتی و مدیر سابق امور اوپک وزارت نفت ایران در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در خصوص سهم حداقلی طرف ایرانی در قراردادهای جدید نفتی اظهار داشت: در چنین قراردادهایی هر شرکتی که بالاترین سهم را داشته باشد طبیعتاً مدیریت کار هم بر عهده آن شرکت است.

وی با اشاره به اینکه سهم توتال 50.1 درصد و سهم ایران زیر 20 درصد است گفت: سهم 19.9 درصدی ایران از این قرارداد باعث می شود که نقش مدیریتی این قرارداد به عهده توتال باشد که با این سهم ناچیز مدیریتی از سوی ایران وجود نخواهد داشت حتی شرکت چینی با سهم 30 درصدی هم نمی تواند مدیریتی در این قرارداد داشته باشد.

مدیر سابق امور اوپک وزارت نفت در خصوص امکان انتقال فناوری گفت: انتقال فناوری در مرحله ای صورت می گیرد که افت میادین را داشته باشیم؛ بر اساس این قرارداد فعلا هیچ انتقال فناوری وجود نخواهد داشت اما تنها در مرحله افت میدان این تکنولوژی منتقل می شود که البته مشخص نیست توسعه، تولید و ... از میدان تا چند سال طول بکشد که سپس وارد مرحله افت میدان و انتقال تکنولوژی شود.

خطیبی با بیان اینکه قراردادی که میان ایران و توتال بسته شده را کسی ندیده و محرمانه است عنوان کرد: آنطور که گفته می شود توتال قول داده است در مرحله افت میدان انتقال تکنولوژی به ایران را انجام بدهد که این انتقال تکنولوژی ممکن است 15 سال آینده شروع شود، در حقیقت انتقال تکنولوژی تنها در زمینه استخراج در شرایط افت میدان و در زمانی که این افت حادث شود به ایران صورت می گیرد.

وی در ادامه افزود: بعد از شروع استخراج از یک میدان افت تولید به سرعت رخ نمی دهد و طی سال های طولانی افت تولید به مرور زمان و نه یک باره رخ می دهد که در آن زمان تکنولوژی های خاصی برای استخراج نیاز است و باید تا آن زمان صبر کرده و ببینیم که این انتقال تکنولوژی در 15 سال آینده چگونه خواهد بود و آیا توتال بر سر تعهدات خود در این زمینه خواهد ماند یا خیر.

مدیر سابق امور اوپک در خصوص سابقه توتال در ایران اظهار داشت: به نظر می رسد در شرایطی که فرانسه هم با تحریم های جدی علیه ایران همراهی کرده و هم میزبان نشست منافقین علیه ایران بوده است قرارداد بستن با این ذوق زدگی با توتال صحیح نبود.

این کارشناس نفتی با اشاره به نشست چند روز گذشته منافقین تصریح کرد: همه مخالفین جمهوری اسلامی ایران از منافقین، اعراب، اروپایی ها و آمریکایی ها در این نشست حضور داشتند اما ایران بلافاصله اقدام به عقد قرارداد با شرکت فرانسوی توتال کرد که ای کاش عقد این قرارداد در چنین شرایطی صورت نمی گرفت و این اقدام را اندکی به تعویق می انداختند.

خطیبی با انتقاد از رویکرد دولت در زمینه عقد این قرارداد تصریح کرد: ما شاهد هستیم در شرایط فعلی رئیس این شرکت فرانسوی به ایران آمده و حتی با مقاماتی بالاتر از خود دیدار و گفتگو می کند که این به لحاظ دیپلماتیک صحیح نیست؛ رئیس یک شرکت را به ایران آورده و با یک وزیر قرارداد بسته و در نهایت با رئیس جمهور یک کشور دیدار می کند آن هم شرکتی که دولت متبوعش میتینگی با هدف براندازی ایران برگزار کرده است.

وی در ادامه افزود: این موارد مسائلی عجیب است و نشان می دهد دولت بر اساس عرف دیپلماتیک رفتار نکرده و علاوه بر این مسائل سیاسی که باعث تاسف است سابقه توتال برای کشور روشن است، توتال شرکتی است که در شرایط فشار به ویژه تهدید از سوی آمریکا کار را بر زمین گذاشته و می رود.

این کارشناس نفتی همچنین یادآور شد: در شرایط تحریم در سال های گذشته ایران قراردادی با شرکت توتال داشت اما در ازای کوچکترین فشار ها از جانب غرب به ویژه آمریکا کار را بر روی زمین گذاشته و از کشور رفت که البته به خاطر چارچوب قراردادهای بیع متقابل در جایی که یک شرکت کار را ترک می کرد ما کار را به یک کشور دیگر که معمولا ایرانی بود واگذار می کردیم که هنگام ترک کار از سوی توتال ادامه کار به عهده یک شرکت ایرانی گذاشته شد.

خطیبی با بیان برخی از تفاوت های قرارداد قبلی و جدید با توتال گفت: گفته می شود که در قرارداد های IPC ایران حق چنین اقدامی ندارد یعنی اگر طرف غربی کار را رها کرده و رفت ایران نمی تواند کار را به شرکت دیگری واگذار کند و این حق برای طرف غربی وجود دارد که در شرایطی که صلاح دید و به خواست خود دوباره به کار بازگردد و شرکت دیگری حق ندارد وارد این پروژه شود.

وی با بیان اینکه ایرادات زیادی به قراردادهای IPC وارد شده است گفت: به جز ایرادات 15 گانه رهبر انقلاب به این قراردادها کارشناسان نفتی با اولین بررسی بالغ بر 150 ایراد از این قراردادها گرفتند که هنوز مشخص نیست قرارداد با توتال با همه ایرادات قبلی بسته شده و یا این ایرادات به طور کامل برطرف شده اند.

این کارشناس نفتی کشور در ادامه افزود: با توجه به اینکه شرکت توتال منافع بالاتری نسبت به منافع ما دارد قابل پذیرش نیست قراردادی با ایرادات زیاد بسته شود؛ شرکت توتال قطعاً به خاطر منافع بالاتری که دارد در صورتی که از سوی آمریکا و یا کشورهای غربی احساس خطر کند منافع ایران را نادیده می گیرد.

مدیر سابق امور اوپک تاکید کرد: توتال در طرف مقابل یعنی قطر هم در حال کار کردن است که قرارداد توتال در قطر به صورت مشارکت در تولید بوده و از این رو منافع این شرکت در قطر بیشتر است و به طور معمول در دنیا روی یک میدان مشترک اجازه فعالیت یک شرکت را نمی دهند؛ حضور توتال در میدان مشترک با قطر در دو طرف نگرانی ها را بیشتر کرده است که ممکن است آن طور که باید منافع ما تامین نشود.

خطیبی همچنین گفت: سیاست دولت به سمتی رفته است که در حال انعقاد قراردادهای زیادی با فرانسوی هاست که آنچه که به چشم می آید قرارداد بیشتر با فرانسوی ها در هر زمینه ای حتی خودروسازی یکی از رویکردهای اصلی دولت شده است.

وی با بیان اینکه فرانسه، آلمان و ایتالیا از اعضای مهم اتحادیه اروپا هستند گفت: ادعای دولت این است که در قبال این قراردادها امتیازهای سیاسی از این کشور می گیریم که البته تا به اینجا امتیاز ویژه ای هم بابت این همه قرارداد ها از فرانسه و کشورهای اروپایی گرفته نشده است. اینکه امتیازهای اقتصادی کلان از سوی ایران داده شده اما هنوز امتیاز سیاسی چشمگیری گرفته نشده است از روابط عجیب دیپلماسی در طول تاریخ است.

مدیر سابق امور اوپک گفت: سوالی که مطرح می شود این است آیا دستگاه دیپلماسی کشور توانایی گرفتن امتیاز در قبال چنین امتیازهای اقتصادی از طرف فرانسوی را دارد یا خیر و آیا شرایط این قرارداد می تواند فراهم کننده امتیازاتی برای ایران باشد؛ باید پرسیده شود اگر امتیازات سیاسی گرفته شده کدام امتیاز ها بوده و چرا این امتیازها علنی نمی شوند؟

این کارشناس مسائل نفتی با اشاره به تحریم هایی که اخیراً‌ از سوی اتحادیه اروپا و سنای امریکا علیه ایران وضع شده است گفت: این نگرانی ممکن است به وجود بیاید که با وجود همراهی اتحادیه اروپا با تحریم های آمریکا علیه ایران، سرنوشت قراردادهای اقتصادی ایران با کشورهای اروپایی چه می شود.

خطیبی در ادامه افزود: همراهی اتحادیه اروپا برای تحریم ایران با آمریکا نشان داد علی‌رغم دادن امتیازهای اقتصادی به این کشورها در سال های گذشته، ایران نتوانسته است امتیازهای درخوری از این کشورها بگیرد و دیپلماسی ما نتوانسته است این توازن را برقرار کند.

وی در ادامه با اشاره به رویکرد عربستان گفت: اگر می بینیم عربستان امروز امتیازهای اقتصادی و نفتی زیادی به غرب می دهد به خاطر این است که امتیازهای سیاسی بزرگی گرفته که غرب در قبال تمام کارهای خلاف بشری و کمک به تروریست ها سکوت کرده‌اند.

انتهای پیام/چ