دانشجو بخاطر ويژگي هاي خاصي كه با نام خود به خاطر مي آورد ،همواره و در همه جاي دنيا به عنوان مكان هندسي ويژه ، تأثيرگزار و البته تأثير پذير شناخته مي شود. نخستين و شايد پررنگ ترين اين ويژگي ها جوان بودن اين لايه ي پرتحرك جامعه است . خصوصيتي كه نشاط ، تحرك ، حس عدالت خواهي و آرمانگرايي و البته شتابزدگي را به يدك مي كشد.
كسب مدارج تحصيلي و رشد تفكرات آكادميك ،خصوصيت ديگري است كه سرعت سير تحولات عقيدتي و فرهنگي را در اين بخش از بدنه ي جامعه بيشتر مي كند.
نكته ي ديگر ، فضاي باز اجتماعي و قومي در دانشگاه هاست كه موجب مي شود در مقطع زماني كوتاه ، ميدان تقابل و آشنايي افكار بسيار متفاوت و البته متناقض در دانشگاه شكل بگيرد .
نكته ي ديگري كه شايد با شكل گيري نظام جمهوري اسلامي تا حدي به فراموشي سپرده شد ، حضور گفتمان چپ در دانشگاه و تمايل دانشجو به اين تفكر بخاطر حس مدرنيته بودن آن است. البته اين جنس از تفكر با پيروزي انقلاب اسلامي پايگاه دانشگاهي خود را تا حد زيادي از دست داد اما در سالهاي بعد و به ويژه در دهه ي هفتاد ، با شكل جديدي باز به فضاي فكري كشور و به تبع آن به دانشگاه بازگشت.
تمام اين ويژگي ها كانالي را به نام دانشگاه ايجاد مي كند و به دانشجو در حدود آن طول و عرض مي دهد.
با در نظر گرفتن تمام سنگ بناهايي كه در هر برهه اي از زمان ساختمان تفكرات دانشجويي را شكل داده است ، امروز ساختمان فكري و فرهنگي دانشگاه تركيب نامنطقي است از انواع ارزش ها و ساختارهاي حركتي . عدم توازن و تعادل در چينش آرمان هاي سياسي و انقلابي
انقلابي و عدم فهم درست از جايگاه ارزش هاي اسلامي و احساسات ناسيوناليستي همراه با نظريه مخالفت با نظام و طرح انتقادهاي افراطي عليه حكومت تنها شِمايي از ساختار فعلي بخشي از فضاي فكري دانشگاه هاي كشور است. شِمايي كه تنها از بُعد تصادفي و لايه ي بيروني اين بخش به نظر مي رسد.و اين سطحي ترين و البته آسيب پذيرترين قسمت اين بخش از دانشگاه است . در اصطلاح قشر خاكستري دانشجويان كه به دليل عدم شناخت كافي از حوزه ها و چهارچوب هاي سياسي ، به آساني وارد زمين بازي شده و در نقش پياده نظام با كمترين اهميت و ارزش ، متحمل بيشترين صدمه مي شوند . در حالي كه در پشت اين لايه ي سطحي زيرساخت هاي پيچيده و گاهاً نامفهوم مباني فكري نهفته است.
يكي از تأثير گذارترين پنجره هاي اتاق فكر دانشگاه شيشه هاي اعتقادي دانشجويان است . اولين راهي كه براي به تزلزل كشاندن بنيان هاي فكري جامعه پيشنهاد مي شود.
واضح است كه حركت هاي سختار شكنانه در اين راه نمي تواند به شكل آني صورت بگيرد كه در اين حالت مطمئناً با بسيج عمومي جامعه و حتي دانشگاه روبرو شد. بلكه ابتدا با وسيع كردن دايره هاي اعتقادي آغاز شده و در كمرنگ كردن خطوط اعتقادي شكل مي گيرد . يكي از كانالهاي حركت به اين سمت ، كانال تبليغ انديشه هاي غربي در دل احساسات ملي گرايانه است . انديشه هاي غربي به اين معني كه با حذف اعتقادات ديني از زندگي اجتماعي ،ذهن عمومي را متوجه منافع فردي و به اصطلاح ملي نمايد . كه نمونه ي آن كم توجهي به مسأله ي اعتقادي انتفاضه ي فلسطين به بهانه ي حفظ منافع ملي است كه در سال هاي اخير در گفتمان بخشي از نظريه پردازان احزابي همچون كارگزاران و شاخه هاي
اصلاح طلب ، جاي گرفته است و يا تلاش براي كاهش اختيارات رهبري به بهانه ي برقراري دموكراسي ، كه همگي در جهت كمرنگ كردن ودر نهايت از بين بردن چهارچوب هاي اعتقادي به منظور تأمين منافع حزبي است كه البته هميشه در قالب حفظ منافع ملي و با تهييج احساسات ناسيوناليستي مطرح مي شود . و در نمونه ي آخر كه گروههاي چپ و اصلاح طلب با هدف از بين بردن اصل مبارزه با آمريكا و به فراموشي سپردن هويت 13 آبان ، سعي كردند تا با بهانه در پیش بودن مذاکرات (نامه صادق زیبا کلام به رئیس جمهور)، مردم را در جهت مخالفت با آرمان امام (ره) بكشانند.
آنچه به نظر مي رسد اين است كه در وضعيت فعلي و در ساختار كنوني بخشي از دانشگاه ها ، شأن دانشجو و گفتمان دانشگاهي تا حد حمايت از فرد يا حزبي خاص ، دچار تنزل شده و به اندازه ي حركت در مدار بسته ي بازي هاي سياسي تحليل رفته و بخاطر قرار گرفتن در دل افكار التقاطي و پشتيباني از مواضع ضد ديني به استحاله كشيده شده است كه شايد مهم ترين عامل آن ، زير پا گذاشتن گزاره هاي اعتقادي و ديني و هنجار شكني در در چينش ارزش هاست.
بطور قطع براي رسيدن به حالت ايده آل ، باز گشت به اصول و عقايد و بازيافت ارزش ها و ضد ارزش ها ، راهي جز چهار چوب بندي مجدد ساختمان فكري دانشگاه ها وجود ندارد. مهندسي صحيح گفتماني در شأن فرهنگ غني ايراني ـ اسلامي كشور و متناسب با روند پيشرفت علمي و نرم افزاري در جهان ، سامان بخشيدن به فعاليت ها و تحركات دانشجويي و پاكسازي فضاهاي فكري ، سياسي و فرهنگي دانشگاه ها از تفكرات افراطي و تحت كنترل غرب ، راهكاري است كه بايد براي تعالي دانشجو و دانشگاه به كار گرفته شود.
دیدگاه شما