سرانجام با منتفی شدن بالا رفتن نرخ ارز مرجع، بازار به آرامشی نسبی پس از چند روز رسید. این بار التهاب را اظهارات شتابزده مسئولان اقتصادی رقم زده بود؛ اما افزون بر التهاب بازار که چیز عجیبی نیست، تهران میزبان سران پانزده کشور است تا درباره پایان دادن به خشونت‌ها در سوریه بحث و تبادل نظر کنند. دو روزنامه هم بودند که در میان اخبار المپیکی و ارزی و بحران سوریه، به حذف دختران از ۷۷ رشته دانشگاهی در ۳۶ دانشگاه نوشتند.

اظهارات شتاب‌زده و بازی با نبض بازار

آرام شدن تب بالا رفتن بهای ارز با اعلام منتفی شدن تغییر نرخ ارز مرجع، مهمترین موضوع روزنامه‌های صبح امروز بود. اعلام تصمیم جدید دولت، مبنی بر انصراف از افزایش نرخ ارز مرجع یا‌‌ همان ارز دولتی، بلافاصله تأثیرش را بر بازار ارز و سکه بر جای گذاشت و شاهد معکوس شدن قیمت‌ها در بازار بودیم؛ قیمت‌هایی که از هفته پیش و در پی اعلام تصمیم افزایش نرخ ارز مرجع، روند صعودی به ‌خود گرفت و در اوج ناباوری، دلار از مرز ۲۲۵۰ تومان گذشت.

تهران امروز، نقش دولت را در تلاطم چند روز اخیر بازار ارز، انکارناشدنی دانست و نوشت: «معلوم شد که نقش تصمیمات دولت در تلاطم ارزی چند روز اخیر، غیرقابل انکار بوده و حال بر دولتمردان است که توضیح بدهند، مسئولیت ایجاد چنین تلاطمی بر عهده کیست؟».

این روزنامه در ادامه گزارش خود یادآور شد: «پیش از این، محمود بهمنی، رئیس کل بانک مرکزی گفته بود که افزایش قیمت ارز مرجع، قطعی است و همین خبر هم باعث بروز تلاطم در بازار شد. ظاهرا در پی این تلاطم، دولت تصمیمش را عوض کرد و از غروب سه‌شنبه، نخستین نشانه‌ها از عقب‌نشینی آشکار دولت دیده شد. ابتدا محمد رضا، فرزین از مقامات اقتصادی دولت اعلام کرد که دولت برنامه‌ای برای افزایش نرخ ارز مرجع ندارد. به ‌دنبال آن، غضنفری، وزیر صنعت هم طی گفت‌و‌گویی با خبرنگاران تأیید کرد که دولت برنامه‌ای برای گران کردن نرخ ارز ندارد و در پی آن، غلامرضا مصباحی مقدم، نماینده تهران و رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس هم همین خبر را مورد تأیید قرار داد. با این وجود، مقامات دولتی هنوز توضیح نداده‌اند که چرا ابتدا تصمیم گرفتند نرخ ارز مرجع را افزایش بدهند و چند روز بعد هم از این تصمیم صرف‌نظر کردند‍! اگر ملاکشان واکنش بازار به این تصمیم بوده است که کاملا قابل پیش بینی بود، تصمیم جدید دولت برای دستکاری نرخ ارز مرجع آن هم بدون شفافیت لازم به شدت بر بازار ارز تأثیر خواهد گذاشت و روند قیمت‌ها را صعودی خواهد کرد. اگر هم از چنین تأثیری اطلاع نداشته‌اند که باز هم تقصیر متوجه مسئولان اقتصادی دولت است که چرا تا این حد از نظر کار‌شناسی ضعیف هستند و توان پیش‌بینی تأثیر تصمیماتشان را بر بازار ندارند».

اما تهران امروز تنها منتقد جدی دولت درباره تغییرات نرخ ارز نبود. دنیای اقتصاد هم در گزارش خود، به انتقاد خبرگزاری فارس در این زمینه اشاره می‌کند و می‌نویسد: «از‌‌ همان ابتدا به نظر می‌رسید که اعلام تغییر نرخ ارز مرجع، التهاباتی را در بازار به وجود بیاورد؛ اما برخی این سیاست را لازم‌الاجرا می‌دانستند و برخی دیگر غیر عقلانی. مسئولان بانک مرکزی هدف از اجرای این سیاست را از بین بردن دو نرخ و حرکت به سمت سیاست یکسان‌سازی ارز عنوان کردند اما این طرح قبل از اجرا پیامدهای منفی خود را بر جای گذاشت».

این خبرگزاری افزود: به‌ رغم تجربه چهار ساله بهمنی در مدیریت بانک مرکزی، تصمیمی که هنوز نهایی نشده و مورد تأیید قرار نگرفته، مطرح می‌شود و قبل از اینکه اجرایی شود، اثرات منفی خود را نشان داده و سه روز بعد، این اقدام منتفی می‌شود.

روزنامه ایران اما در واکنشی متفاوت و در مطلبی با نام «بی‌ثباتی بازار ارز با اظهارات شتاب‌زده» نوشت: «حدود سه هفته پیش بود که رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس در اظهارنظری عجیب از تدوین طرح جدید ارزی در پارلمان با عنوان ارز سه نرخی خبر داد. اگر چه این ایده کاملاً ناپخته، تنها ۴۸ ساعت پس از طرح، توسط اقتصاد خوانده‌های مجلس رد شد، اما خود این نماینده نیز حدود دو هفته پس از اظهارات اولیه‌اش اعلام کرد که رسانه‌ها اظهارات او را به اشتباه نقل کرده‌اند و اصلاً منظور او تأیید ارز سه نرخی نبوده است! اما پس از این کش و قوس‌های ارزی به یک دفعه رئیس سازمان توسعه تجارت در خبری اعلام می‌کند نرخ ارز مرجع به زودی افزایش می‌یابد. پس از اعلام صاف دل درباره افزایش نرخ ارز مرجع، بهمنی رئیس کل بانک مرکزی در اظهارنظری اعلام می‌کند که رقم دقیق را تا چند روز آینده به طور رسمی اعلام خواهد کرد. اما ماجرا به اینجا ختم نمی‌شود و پس از اظهارات سیاست‌گذار پولی کشور، محمدرضا فرزین از منتفی شدن افزایش نرخ ارز مرجع خبر می‌دهد. بدین ترتیب این اخبار متناقض و شتاب‌زده بازار را تحت تأثیر قرار داده و به التهاب آن دامن زده است. این اظهارات شتاب‌زده در شرایطی است که هنوز دولت به طور رسمی تغییری در سیاست‌های ارزی انجام نداده و این گمانه‌زنی‌ها بلایی شده برای متغیری که از اهمیت بسزایی در اقتصاد برخوردار است».

نشست تهران در غیاب عنان

نشست بین‌المللی تهران برای بررسی تحولات سوریه با حضور نزدیک پانزده کشور امروز درتهران برگزار می‌شود. علی اکبر صالحی وزیر خارجه گفت: عمده بحث‌ها در این نشست، نفی خشونت‌ها در سوریه و انجام گفت‌و‌گوی ملی در این کشور است. در این نشست، نمایندگان دوازده تا سیزده کشور و حتی ممکن است پانزده کشور شرکت کنند و این نمایندگان در سطح وزیر خارجه یا معاونین وزیر خارجه و یا نمایندگان دولت هستند و از کشورهای آسیایی، آفریقایی و آمریکای لاتین هستند.

ملت ما در گزارش خود از این نشست، آن را نشستی در غیاب عنان خواند و نوشت: «نشست مشورتی وزیران خارجه برخی از کشورهای منطقه برای بررسی تحولات سوریه، امروز در تهران برگزار می‌شود. این نشست در حالی است که سوریه طی روزهای گذشته بسیار پر تنش بوده است. علاوه بر این، کوفی عنان فرستاده سازمان ملل برای حل بحران سوریه نیز از سمت خود استعفا داده است. جمهوری اسلامی ایران که طی روزهای گذشته دیپلماسی فعالی را از خود در زمینه امور سوریه نشان داده است، قصد دارد تا با برگزاری این کنفرانس، راهی برای برون‌رفت از بحران سوریه پیدا کند».

این روزنامه در ادامه گزارش خود نوشت: «برخی از رسانه‌ها از حضور کوفی عنان، فرستاده سابق سازمان ملل و اتحادیه عرب در امور سوریه در نشست تهران خبر دادند. در حالی که کوفی عنان ۷۴ ساله، هنوز حکم استعفایش از فرستاده ویژه سازمان ملل در سوریه خشک نشده بود که شبکه تلویزیونی المیادین از حضور او در آخر هفته جاری در تهران خبر داد. همین چند هفته قبل بود که عنان که در آن زمان مسئول پیگیری صلح در سوریه بود برای بار دوم به تهران سفر کرد. اما این خبر از سوی سخنگوی کوفی عنان تکذیب شده و وی اعلام کرده است که عنان در این نشست شرکت نمی‌کند».

درهای بسته دانشگاه‌ها به روی دختران

آغاز انتخاب رشته دانشگاهی و حذف پذیرش دختران از ۷۷ رشته دانشگاهی در ۳۶ دانشگاه کشور، موجب بهت زدگی داوطلبان شده است؛ موضوعی که دو روزنامه تهران امروز و اعتماد در شماره امروز خود به آن واکنش تشان داده‌اند.

تهران امروز نوشت: «اگرچه پیش از این حذف پذیرش دختران از ۷۷ رشته دانشگاهی در ۳۶ دانشگاه، داوطلبان و کار‌شناسان را بهت زده کرده بود، اما روز گذشته مدیر کل گسترش آموزش عالی وزارت علوم در اقدامی تعجب برانگیز دیگر اعلام کرد که «میزان پذیرش دختر و پسر به عهده دانشگاه‌هاست» و «وزارت علوم هیچ گونه دخالتی در درج ظرفیت پذیرش دانشجو برای دانشگاه‌ها در پرتال سازمان سنجش ندارد»؛ اظهارنظری که نه تنها واکنش نمایندگان مجلس و دانشگاهیان را در پی داشته، بلکه با سیاست سال‌های گذشته وزارت علوم در تناقض است. طی سه سال گذشته در راستای برقراری عدالت آموزشی در دانشگاه‌های کشور به رغم مخالفت‌ها و واکنش‌ها، مصوب شد تا کنکور دکترا به صورت نیمه متمرکز برگزار شود تا گزینش سلیقه‌ای در دانشگاه‌های کشور صورت نگیرد اما به نظر می‌رسد که مسئولان وزارت علوم با واگذاری اختیاراتشان به رؤسای دانشگاه‌ها از امکان برخوردهای سلیقه‌ای جلوگیری نکرده‌اند. اگرچه رکورددار حذف پذیرش دختران، رشته‌های مهندسی هستند، اما نگاهی به رشته‌های حذف شده برای نیمی از داوطلبان کنکور، نشان می‌دهد رشته‌های مذکور شامل همه گروه‌های آزمایشی می‌شود. از مترجمی زبان انگلیسی و زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه بین‌المللی قزوین گرفته تا رشته‌هایی چون علوم‌ اجتماعی و مددکاری در دانشگاه علامه، امسال از فهرست موارد انتخابی دختران حذف شده‌اند».

اعتماد هم در مطلبی با نام «هیچ کس مسئولیت حذف دختران را نمی‌پذیرد» نوشت: «در حالی که بیش از ۶۰۰ کدرشته دانشگاهی در ۶۰ دانشگاه کشور در کنکور ۹۱ تک‌جنسیتی شد، رؤسای دانشگاه‌ها توجیهات خود را در این زمینه دارند. دانشگاه محقق اردبیلی یکی از دانشگاه‌هایی بود که بیشترین آمار را در این باره به خود اختصاص داده بود. این دانشگاه در ۲۴ رشته پذیرش دانشجویان دختر را صفر کرده است. اما مسعود گنجی، رییس این دانشگاه، در گفت‌وگو با مهر گفته است پذیرش دانشجویان دختر در این رشته‌ها حذف نشده و تنها دوظرفیتی شده است. محمدحسین رامشت، رییس دانشگاه اصفهان هم عدم پذیرش دانشجویان دختر در برخی رشته‌ها را شرکت نکردن خانم‌ها در آن رشته‌ها یا شرکت محدود آن‌ها می‌داند. به اعتقاد او چون ۹۸ درصد خانم‌های فارغ‌التحصیل رشته معدن بیکار هستند پس دلیلی به صرف هزینه آموزش برای آن‌ها نیست. این در حالی است که بیکاری نه فقط برای دختران در رشته معدن بلکه برای بسیاری از فارغ‌التحصیلان مرد هم در بسیاری از رشته‌های دانشگاهی وجود دارد. در همین راستا، حسن زمانیان، رییس دانشگاه لرستان هم معتقد است برخی رشته‌ها ماهیت مردانه دارند و باید داوطلب مرد پذیرش کرد. دانشگاه صنعت نفت هم اعلام کرده دیگر دانشجوی دختر پذیرش نمی‌کند. غلامرضا راشد، رییس دانشگاه، دلیل توقف پذیرش دانشجوی دختر در کنکور امسال را عدم نیاز صنعت نفت می‌داند».