مطبوعات همدان
به کانا ل ارتباطی ما بپیوندید
تاریخ : 24. بهمن 1394 - 21:41   |   کد مطلب: 17003
سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر پنج شنبه عصر پایان پذیرفت تا صنعت سینمایی کشور شاهد اکران فیلم های جدید خود باشد؛ البته این جشنواره با حواشی های خاصی همراه بود.

به گزارش صدای دانشجو، به نقل از خبرنامه دانشجویان ایران، بسیار ساده انگارانه است اگر “سیانور” را صرفاً عاشقانه، پلیسی و یا سیاسی بدانیم.

فیلم نگاهی دقیق و مستند به بخشی کمتر دیده شده ای از مقطعی تأثیرگذار و تاریخ ساز از سال های قبل از انقلاب دارد.

“وحید افراخته” که مسلمانی معتقد و دو آتیشه و از اعضا شاخه نظامی سازمان مجاهدین است، تحت القائات “تقی شهرام” بتدریج از اسلام رو گردانده و به یک مارکسیست مطیع مبدل می شود. وی پس از ترور یک مستشار نظانی امریکایی دستگیر می شود؛ بدون هیچگونه فشار و شکنجه ای از همرزمانش بریده و با ساواک همکاری می کند. کل تیم و تشکیلات لو رفته و باعث دستگیری و اعدام نزدیکترین دوستانش می شود. و این سرآغازیست برای سقوط سازمان مجاهدین خلق و ظهور سازمان منافقین.

نکته جالب “سیانور” نگاه بی طرفانه و صرفاً روایی است. نگاهی بدور از تعصب و مبتنی بر تحقیق و تاریخ. در این فیلم از بدو تشکیل و اهداف اولیه سازمان می شنویم و شاهد چگونگی تغییر زاویه و انحراف آن خواهیم بود. از ازدواج های تشکیلاتی و اختلافات درون سازمانی تا تصفیه های خونین و نهایتا روندی که سازمان مجاهدین را به گروهک منافقین مبدل می کند.

در این فیلم ساواک هم چهره ای متفاوت با عادات ما دارد. ساواکی های این فیلم متفکرند و زیرک و کاربلد. گاهی شوخند و گاه احساساتی و گاه معترض به برخورد حکومت. در کل فیلمیست باور پذیر.

«سیانور» فیلمی کامل و حرفه‌ای است از کارگردانی که پختگی اثرش گویی چندان نسبتی با جوانی او ندارد. طراحی صحنۀ این فیلم یک سر و گردن از آثار مشابه دیگر بالاتر ایستاده است و بازی‌ها به شکل چشم‌گیری موفق ظاهر شده است. فیلم با وجود قصۀ خوب و محکمی که دارد، با انتخاب یک روایت غیر خطی متناسب با موقعیت نقش‌ها در داستان، بر گره‌ها و تعلیق‌های قصه به شکل مؤثری افزوده است و ریتم خود را تا لحظۀ آخر حفظ کرده است. سیانور روایتی راستین از گوشه‌ای از تاریخ شگفت این ملت است که انتقال آن به نسل‌های بعدی و آگاه‌سازی آن‌ها از هویت تاریخی خویش با آثاری چون «سیانور» ضرورتی ملی است. خشونت نهان و آشکار ساواک بدون اغراق در به تصویر کشیدن خون و شکنجه، به خوبی ترس و وحشت حاکم بر محیط را القا میکند.

روابط عاطفی و ازدواج های تشکیلاتی و مهره چینی های سازمانی بخوبی پرداخته شده بود.

ریتم تند و ضرباهنگ مناسب فیلم اجازه چشم برداشتن مخاطب از پرده را نمیدهد. سکوت های گاه و بیگاه، بخوبی زهر پرگویی لاگریز سناریو را میگیرد و فرصتی مناسب برای تفکر و جا افتادن دیالوگ ها را میدهد.

موسیقی کاملاً در خدمت فیلم است و هرگز خودنمایی افراطی نمیکند. موسیقی هست ولی گاه حتی شنیده هم نمیشود، فقط، بخوبی احساس میشود.

و اما دیالوگ ها، نقطه قوت و شاید پاشنه آشیل فیلم. کلماتی ثقیل و ادبیاتی نامأنوس برای مخاطب عام که با ریتمی مسلسل گونه یا ایدئولوژی سازمان را به رخ می کشد یا سعی در محکوم کردن رقیب و توجیح رفیق دارد. در کل، فیلم بسیار پرگفتگوست، آن هم با کلماتی که شاید بیشتر بوی شعارهای تاریخ گذشته را می دهد. (ولی به شهادت بازماندگان آن دوران، این همان ادبیات رایج درون سازمانی بوده). همین کلام و ادبیات شاید بزرگترین عامل عدم برقراری ارتباط نسل جوانی باشد که در تکلم سلیس و روان زبان مادریشان هم با چالشی عظیم روبرو هستند.

 

مرتضی و مجید به مثابه مبارزانی می مانند که اگر جان سالم از ساواک به در می بردند بی شک جذب آرمان های امام شده و انقلابی ناب و متفکر می شدند، یعنی همان کسانی که به زعم شهید مطهری عصاره های انقلاب اسلامی هستند. مرتضی و مجید هر دو دانشجو هایی هستند که برای مبارزه با طاغوت و ظلم، امام حسین را سرلوحه خود قرار می دهند اما با انحراف در عملکردشان به سمت علم گرایی و تفکر پیشرویی چون مارکس کشیده می شوند.

در سکانس های پایانی مرتضی امام خمینی را فردی در نظر خود می داند که آرمان او و مجید را به درستی و با اعتقاد و عملکردی راسخ به جلو برده است و در رابطه با عملکر آنها به درستی توانسه پیش بینی کند.

داستانک های عاشقانه فیلم با تعریف رابطه میان دو خانواده می تواند جذابیت های لازم برای تماشاگر را ایجاد کند که در پی دنبال کردن داستانی عاشقانه و البته تراژیک به کنکاشی تاریخی و اجتماعی در تاریخ معاصر بپردازد که مخاطب شخصیت های آن ها را به دلیل همذات پنداری با آن ها به خوبی می شناسد.

بایدیکی دیگراز  نقاط قوت سیانور را در اینجا دانست که در عین سیاسی بودن به دور از شعارزدگی سیاسی است.

آنجا که همه  فکر می‌کنند سیاسی هستند و به طور کل همه فکر می‌کنند که از جریان سیاسی باخبرند و هوش سیاسی دارند. در حالی که خیلی بی‌دلیل داریم به همه‌چیز آنقدر سیاسی فکر می‌کنیم. بخشی از افراد فرهنگی ما فکر می‌کنند چگونه شب و روز به مسائل سیاسی نگاه کنند. و فیلمها و جوایز را نیز سیاسی تقسیم می کنند.

سیانور از جمله فیلم های جشنواره امسال بود که به معنای واقعی از طرف داوران نادیده گرفته شد. هر سینما دوستی که به دیدن این فیلم بنشیند، از جمله با دیدن جزئیات، خصوصاً طراحی صحنه و لباس فیلم، لذت می برد. فیلمی صادقانه با نگاهی نو به مفهوم انسانیت و امنیت ملی.

 

“سیانور” فیلمی است که نمی توان به سادگی از کنار آن گذشت و به راحتی فراموشش کرد.

با جملاتی که ذهن را تا مدت ها درگیر خود می کند.

مدام آخرین دیالوگ “مرتضی صمدیه لباف” در سلول انفرادیش، در شب پیش از اعدام، در ذهن مرور می شود:

«وقتی اسلحه بدست می گیری، اول باید یاد بگیری که به طرف چه کسی نباید شلیک کنی»

 

 

دیدگاه شما

آخرین اخبار