حسن بهشتی‌پور در گفتگو با فرارو ضمن بیان این مطلب با اشاره به موانع پیش روی دو طرف بر سر دستیابی به توافق بلند مدت همکاری‌های دوجانبه گفت: اگر چه «پارچین» و درخواست آژانس بین الملی انرژی اتمی برای بازدید از این سایت در مقابل مخالفت جمهوری اسلامی ایران برای پاسخ به این درخواست با تاکید بر اینکه «پارچین» نه یک سایت هسته‌ای بلکه یک سایت نظامی است به عنوان مهم‌ترین مانع پیش روی دو طرف بود اما همه موانع تاکنون محدود به «پارچین» نبوده و نیست.

وی افزود: اصلیترین مانع برای حصول توافق میان جمهوری اسلامی ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی دست یابی به یک برنامه کاری یا مدالیته همکاری است که بر اساس آن دو طرف متعهد به برآورده کردن انتظارات یکدیگر باشند؛ چرا که به هر حال انتظارات یک طرفه نیست و همانطور که آژانس از ایران انتظاراتی دارد متقابلا ایران هم از آژانس انتظاراتی دارد.

این تحلیلگرمسائل بین الملل تصریح کرد: تدوین این مدالیته برای جمهوری اسلامی ایران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است چرا که آژانس نمی‌خواهد مسوولیت پذیر باشد و سطح انتظاراتش از ایران را به قوانین و موافقتنامه‌های پادمان و ان پی تی محدود کند و در صورت توافق بر سر این برنامه کاری جلوی زیاده خواهی‌ها و انتظارات بیش از اندازه آژانس بین المللی انرژی اتمی گرفته خواهد شد.

وی ادامه داد: مثلا در مورد همین سایت پارچین اختلافی که میان دو طرف وجود دارد این است که اولا جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد که پارچین یک سایت نظامی است و بر اساس ان پی تی آژانس تنها مجاز به بازدید و بازرسی از سایت‌های هسته‌ای است نه نظامی و اگر هم بازدیدی در این راستا صورت می‌گیرد بر اساس پروتکل الحاقی است که جمهوری اسلامی ایران آن را امضا نکرده است.

بهشتی‌پور خاطرنشان کرد ثانیا با این وجود در دوره ریاست محمد البرادعی بر آژانس، جمهوری اسلامی دو بار امکان بازدید از این سایت را برای بازرسان آژانس فراهم کرد و‌‌ همان زمان با اعلام رسمی آژانس مبنی بر اینکه در پارچین هیچ فعالیت مشکوکی انجام نگرفته است پرونده ابهامات حول محور این سایت مختومه شد. با این حال شاهد هستیم که پس از چند سال دوباره پرونده مختومه شده روی میز آژانس و بازرسان آن قرار گرفته است.

وی تاکید کرد: جمهوری اسلامی ایران معتقد است برای بار سوم هم امکان بازدید از سایت پارچین وجود دارد با این حال این بار باید آژانس متعهد شود که اولا این آخرین درخواست برای بازدید از پارچین باشد و ثانیا پس از این بازدید پرونده پارچین برای همیشه مختومه شود.

این تحلیلگر مسائل هسته‌ای گفت: اساسا در تدوین مدالیته همکاری که تاکنون در سه دور مذاکره نتیجه‌ای به دنبال نداشته است جمهوری اسلامی ایران تاکید دارد که آژانس تا کی و تا چه زمانی می‌خواهد به روند اتهام زنی‌ها به برنامه هسته‌ای یاران خاتمه دهد؛ تهران خواستار آن است که آژانس یکبار برای همیشه تمامی سوالات و ابهامات خود نسبت به برنامه هسته‌ای ایران را مطرح کند پس از آن با دریافت پاسخ لازم و در صورت قانع شدن پرونده اتهامات مختومه شود.

وی افزود: در دوره تازه مذاکرات که قرار است از روز جمعه هفته جاری آغاز شود امید است که دو طرف با کنار گذاشتن اختلافات به یک توافق بلند مدت دست پیدا کنند هر چند دستیابی به این توافق چندان آسان نیست اما رسیدن به آن هم برای ایران و هم برای آژانس ضروری است.

بهشتی‌پور ادامه داد: آژانس بین المللی انرژی اتمی با دستیابی به این توافق و برنامه کاری عملا می‌توانند گامی بلند در مسیر بازسازی اعتبار از دست رفته‌اش بردارد؛ جمهوری اسلامی ایران هم به واسطه این مدالیته می‌تواند مهر تایید بر حقانیت خود از طریق شفاف سازی و پاسخگویی به سوالات و ابهامات حول محور برنامه هسته‌ای خود بزند.

وی در ادامه درباره برگزاری دور جدید مذاکرات سیاسی جمهوری اسلامی ایران و گروه ۱+۵ و تاثیر مذاکرات فنی تهران و آژانس بر آن مذاکرات گفت: به طور قطع مذاکرات تهران و آژانس می‌تواند بر روند مذاکرات سیاسی ایران و گروه ۱+۵ تاثیر گذار باشد اما چندان تعیین کننده نیست.

این تحلیلگر مسائل بین الملل افزود: مذاکرات ایران و با آژانس و گروه ۱+۵ در دو موضوع جداگانه و متفاوت در حال پیگیری است، از یک سو مذاکرات با آژانس جنبه فنی و حقوقی دارد و از سوی دیگر مذاکرات با گروه ۱+۵ دارای جنبه‌ای سیاسی و امنیتی است.

وی ادامه داد: در این دو مذاکرات نیز سطح انتظارات متفاوت است به طوری که گروه ۱+۵ توقف کامل غنی سازی در ایران را دنبال می‌کند این در حالی است که آژانس به هیچ عنوان نمی‌تواند چنین درخواستی را مطرح کند چرا که وظیفه آژانس همکاری به منظور دستیابی کشور‌ها به چرخه کامل برنامه هسته‌ای صلح آمیز است.

بهشتی‌پور در خاتمه گفت: با این حال در صورت انجام توافق در هر یک از دو مذاکره حصول توافق میان دو طرف می‌تواند زمینه دستیابی به توافق در مذاکره دیگر را فراهم کند که امید است این بار توافق میان تهران و آژانس مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ را از بن بست خارج کند.