به گزارش پایگاه خبری تحلیلی صدای دانشجو،ماجرای کانال مالی ایران و اروپا به کجا می انجامد؟ این سئوالی است که این روزها بعد از ماه‌ها مذاکرات و قول وقرارهای آمریکایی ذهن افکارعمومی را مشغول ساخته و کارشناسان امور بین الملل هم سعی می کنند با تحلیل‌های مختلف پاسخ قابل قبولی به این موضوع بدهند. اخبار ضد و نقیض اما همه چیز را پر ابهام کرده است. از یک سو شاهد فشار آمریکا و تحریم‌های جدید آنهم از سوی اروپایی‌ها هستم و از سوی دیگر برخی از اخبار حاکی از روند رو به جلو مذاکرات است.

به نظر می رسد اروپایی‌ها هم نوعی بازی دوگانه با ایران آغاز کرده اند. از یک طرف مذاکرات در حال انجام است و سران اتحادیه اروپا مطرح می کنند که پایبند به برجام هستند و بر روی آن پافشاری می‌کنند از سوی دیگر بازی امنیتی علیه دیپلمات‌های ایرانی انجام می‌شود. این اواخر هم آلمانی‌ها شرکت هواپیمایی ایران یعنی «ماهان» را تحریم کردند. البته این تحریم نیز در قالب همان بازی امنیتی با ایران می گنجد؛ جایی که امریکایی‌ها ادعا کرده‌اند که شرکت هواپیمایی ماهان در فعالیت‌های جاسوسی و عملیات نظامی ایران دخالت مستقیم داشته است.

نشست ورشو که گفته می شود با محوریت ضدایرانی در کشور لهستان برگزار می شود و آمریکایی‌ها برنامه خاصی برای آن دارند نیز به قولی قوز بالای قوز روابط ایران و اروپا تبدیل شده است. در همین رابطه، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا تایید کرد که به دلیل حضور در نشست اتحادیه آفریقا، در کنفرانس ضدایرانی ورشو شرکت نمی‌کند.

همچنین یک پایگاه خبری تحلیلی به نقل از دیپلمات‌های اروپایی نوشت که این کشورها تلاش می‌کنند تا با گسترده‌تر کردن موضوعات نشست ورشو، از تمرکز ضد ایرانی دستورکار آن بکاهند.

سخنگوی اتحادیه اروپا روز پنجشنبه اعلام کرد که کانال ویژه مالی اروپا موسوم به «اس.پی.وی» در آستانه راه اندازی است.

دو نگرشی که درباره «پی اس وی» وجود دارد

بنابراین دو نگرش مهم درباره سازوکار مالی ویژه تعامل با ایران موسوم به اس.پی.وی وجود دارد. از یک سو برخی مطرح می‌کنند که اروپایی‌ها هنوز آقااجازه هستند و توان و حتی اراده مقابله با آمریکا به خاطر ایران را ندارند و از این رو چندان نمی‌توان به این سازوکار دل بست. برخی دیگر از جمله دیپلمات‌های هسته‌ای و رسانه‌های حامی دولت نیز هنوز امیدوارانه به دنبال بسته شدن قرارداد جدید با اروپایی‌ها هستند. جالب اینجاست که این امیدواری حتی میان برخی از کارشناسان بین الملل نزدیک به دولت هم کمرنگ شده است.

«احمد نقیب‌زاده» از حامیان برجام در یادداشتی در روزنامه سازندگی نوشت: «اگر اروپا می توانست صدای خود را بالا ببرد و گرد و خاکی راه بیندازد، این کار را برای منافع خودش می کرد…اگر اروپا مجبور شود بین ایران و آمریکا یکی را انتخاب کند، مسلماً ایران را انتخاب نخواهد کرد…واقعیت این است که اگر قرار بر سناریوهای جدی باشد، مذاکرات باید مستقیم با خود آمریکا صورت بگیرد، همانطور که آنها هم درصدد قرارداد جدیدی با ایران هستند.»

طیف اصلاح طلب و برخی دولتمردان همین چند ماه پیش تاکید داشتند که آمریکا یک مزاحم است و اروپا تمام قد پشت ایران ایستاده است. این طیف و برخی دولتمردان همچنین تاکید داشتند که ترامپِ دیوانه باعث و بانی برهم خوردن برجام است و در واکنش به زمزمه مذاکره گفتند که مگر کشورها دیوانه اند که با شما (آمریکا) مذاکره کنند، کشوری که به توافقات پیشین پایبند نبوده است.

دیپلمات‌های نزدیک دولت از جمله «کمال خرازی» رئیس شورای راهبردی روابط خارجی کشورمان تاخیرهای مکرر اتحادیه اروپا برای عملیاتی کردن سازوکار مالی ویژه تعامل با ایران موسوم به اس.پی.وی، به بهانه ناتوانی از اعمال نفوذ بر شرکت‌های اروپایی را غیرقابل پذیرش دانست و گفت: «اگر دولت‌های اروپایی می‌دانستند که بر شرکت‌های خود نفوذی ندارند، چرا با ایران وارد مذاکره شدند؟»

دیدگاه خارج از گود کانال مالی ایران و اروپا

اما دیدگاهی خارج از گود هم وجود دارد که مطرح می‌کند در عین اینکه ایران بایستی به مطالبات حق طلبانه خود در مجامع بین المللی خصوصا برجام ادامه دهد بایستی از برجامیزه شدن سیاست داخلی و خارجی دست بردارد. برجامیزه کردن همانطور که از نامش بر می‌آید توسعه را امیدوارانه از خارج پیگیری می‌کند اما تجربه برجام تا به همین جا هم نشان داده که بایستی بیشتر به توان داخلی برای توسعه تکیه کرد.

در همین رابطه،«عبدالناصر همتی»، رئیس کل بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران سه شنبه شب با تاکید براینکه برنامه‌ریزی و سیاست های ارزی ایران مستقل از چرخه مالی اروپاست، ابراز امیدواری کرد ساز و کار کانال مالی اتحادیه اروپا با ایران «اس پی وی» در آینده نزدیک اجرایی شود.

روزنامه اصلاح طلب «آرمان» که از جمله طرفداران پروپاقرص برجام بود، در یادداشتی به قلم «علی بیگدلی» نوشت: «از روزهای اول بعد از بیرون رفتن آمریکا از برجام در اردیبهشت ۹۷، تأکید بر حفظ اتحادیه اروپا می‌کردم؛ چون تنها روزنه ما به سمت جهان آزاد است.» وی در ادامه با اذعان به بدعهدی اروپا، نوشت: «اگرچه معاون وزارت خارجه آلمان اعلام کرده که دنبال مکانی برای سر و سامان دادن به سازوکارهای بانکی با ایران است، ولی به نظر نمی‌رسد این سخن پشتوانه محکم و دقیقی داشته باشد.» گفتنی است، این نگاه و غفلت از توان داخلی چندین سال است که کشور را معطل نگه داشته و سبب ایجاد مشکلات اقتصادی در کشور شده است.»