به گزارش پایگاه خبری تحلیلی صدای دانشجو، محمود جامساز، کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با خبرنگار اقتصادی شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در مورد رشد فزاینده بورس و هجوم نقدینگی به سمت بازار سرمایه، اظهار کرد: اگر نقدینگی واردشده به بورس صرف اعتلای تولید و بخش مولد در اقتصاد شود یا وجوه حاصل از فروش سهام برای سرمایه‌گذاری در امر تولید مانند خدمات، صنایع، کشاورزی و... مصرف شود؛ برای اقتصاد مفید و مؤثر و باعث رشد تولید ناخالص داخلی خواهد شد.

عوامل افزاش رشد نقدینگی چیست؟/ نقدینگی در دست عده‌ای انباشته شده است

وی با تأکید بر اینکه نقدینگی در کشور هیچ زمان به‌صورت منطقی توزیع نشده و این علت مشکلات اقتصادی است، افزود: به علت وجود فساد اقتصادی و عدم تخصیص نابهینه منابع به سبب فساد در نظام بانکی و نقش عوامل قدرت و ثروت در بانک‌ها، نقدینگی همیشه در دست عده بسیار اندکی انباشته شده است.

این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه افزایش پایه پولی باعث افزایش رشد نقدینگی می‌شود، تأکید کرد: خالص دارایی خارجی بانک مرکزی، خالص بدهی دولت به بانک مرکزی و بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی از عوامل تشکیل‌دهنده پایه پولی هستند که افزایش هرکدام از این موارد در رشد پایه پولی مؤثر است.

جامساز گفت: تمام دولت‌ها با کسری بودجه مواجه بودند و هستند که این کسری بیشتر از طریق استقراض از نظام بانکی و بانک مرکزی (انتشار اسکناس) تأمین می‌شد و انجام می‌شود. چاپ پول، باعث افزایش خالص بدهی دولت به بانک مرکزی و رشد پایه پولی شده؛ البته ضریب فزاینده پولی یعنی عکس نسبت موجودی نقد بانک‌ها به کل سپرده‌های بانکی هم اثرگذار و باعث افزایش نقدینگی می‌شود.

نقدینگی به سمت تولید نرفت

وی اضافه کرد: رشد نقدینگی به‌طور متوسط سالانه در کشور ما حدود 25 درصد است که با توجه به میزان تولید ناخالص داخلی، عدد بسیار بالایی است؛ از سوی دیگر رشد اقتصادی ایران در دو سال گذشته منفی بوده و پیش‌بینی می‌شود رشد امسال هم منفی باشد؛ این نشان می‌دهد نقدینگی اصلاً به سمت تولید نرفته است. 

این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: نقدینگی به‌صورت پول پرقدرت وارد اقتصاد و بازارها می‌شود و باعث افزایش تقاضا خواهد شد درحالی‌که میزان عرضه ثابت است و این عامل باعث تورم شدید خواهد شد.

جامساز اضافه کرد: زمانی که قیمت نسبی کالاها بالا می‌رود، قیمت نهادهای تولید هم با افزایش‌یافته که نرخ تمام‌شده محصولات بالا خواهد رفت و کالا گران به بازار عرضه می‌شود که این موضوع هم نرخ رشد تورم  را تشدید می‌کند.

وی با بیان اینکه دولت‌ها وعده‌های انجام ‌نشده‌ای همچون هدایت نقدینگی به سمت بخش‌های مولد اقتصادی را دادند، گفت: نقدینگی هیچ‌گاه به سمت تولید نرفت و صاحبان قدرت و ثروت به انباشت ثروت پرداختند درحالی‌که می‌بایست این حجم پول به سمت سرمایه‌گذاری در تولید و بخش‌های مولد اقتصادی هدایت شود.

این تحلیلگر اقتصادی با اشاره به اینکه اقتصاد ایران برخلاف کشورهای توسعه‌یافته بانک محور است نه بورس محور، اظهار کرد: در کشورهای توسعه‌یافته سهام شرکت‌ها در بورس عرضه و منابع را جمع‌آوری می‌کنند، سپس آن را صرف هزینه‌های تولید کرده که باعث رشد اقتصادی، افزایش درآمد ملی، ایجاد اشتغال و افزایش درآمد صاحبان سهام خواهد شد.

جامساز گفت: اقتصاد ایران بانک محور است و با توجه به فسادی که در بانک‌ها وجود دارد همواره منابع تسهیلاتی به سمت امور غیر تولیدی و غیر مولد هدایت شده که نفع آن برای بانک‌ها و عده‌ای محدود بوده است.

درآمد دولت از معاملات روزانه بازار سرمایه/ قیمت‌ها در بورس واقعی نیست

وی با اشاره رشد بورس در سال جاری و حمایت دولت تمام‌قد از بازار سرمایه، گفت: معاملات بورس رونق گرفته و ارزش آن به 25 هزار میلیارد تومان و حتی برخی روزها به بالای 30 هزار میلیارد تومان رسیده، البته به‌طور میانگین ارزش معاملات بازار سرمایه بیش از 12 هزار میلیارد تومان است که دولت از این محل با توجه به مالیاتی که می‌گیرد برای تأمین هزینه‌های خودش درآمد کسب می‌کند.

این کارشناس اقتصادی اضافه کرد: قیمت‌ها در بورس واقعی نیست، زیرا رونق بازار سرمایه باید در بخش واقعی اقتصاد اثرگذار باشد و باعث رشد اقتصادی مثبت و ایجاد اشتغال شود ولی رشد اقتصاد دو سال گذشته منفی و برای امسال هم رشد منفی و حتی منفی 12 درصد پیش‌بینی شده که اصلاً سنخیتی با روند افزایش معاملاتی و رشد و بازدهی بورس ندارد.

حباب بورس می‌ترکد؟

جامساز با تأکید بر اینکه حباب در بورس ‌به وجود آمده و شکل گرفته است، گفت: رشد بورس در توسعه اقتصادی نقشی ندارد و فقط یک بازار سفته‌بازی و عرصه قمار گونه‌ای برای سرمایه‌های انباشته‌شده‌ای است که می‌خواهند بر میزان سرمایه خود بیفزایند.

این کارشناس اقتصادی ادامه داد: اگر روزی حباب بورس بترکد، بیشتر افراد ضعیف و صاحب سهام با تعداد کم از بین می‌روند؛ مانند سال 84 که حباب بورس شکست و بسیاری از افراد مانند معلمان، بازنشستگان و طبقه متوسط متضرر شدند و کسی هم به داد آن‌ها نرسید و در آن زمان دولت هم از بورس پشتیبانی نکرد.

وی تصریح کرد: امسال اتفاق سال 84 یا 92 برای بورس رخ خواهد داد؛ یا به‌زودی ممکن است رخ دهد. دولت که اعلام کرده و وعده حمایت تمام‌قد از بازار سرمایه را داده ولی ممکن است مانند سایر وعده‌هایش که فراموش کرد، در اینجا هم جا خالی کند و مردم را رها کند.

به گفته جامساز، نقدینگی و پولی که وارد بورس شده به‌هیچ‌عنوان وارد بخش تولیدی و اقتصاد واقعی نشده و اگر هم شده میزان اندک است ولی اصل این پول‌ها صرف سفته‌بازی در بالا رفتن قیمت‌های سهام شده است.

وی گفت: توصیه نمی‌کنم که مردم وارد بورس شوند، مگر اینکه سازمان بورس بر اساس اصول مسلم و امتحان شده اقتصادی و مالی در یک ساختار اقتصاد آزاد رقابتی بازار محور اقدام کند و فساد ریشه‌کن شود.

تا فساد هست اقتصاد درست نمی‌شود

این تحلیلگر اقتصادی با تأکید بر اینکه سه قوه باید در ریشه‌کنی فساد باهم همکاری کنند و به جد عوامل ایجاد فساد را از بین ببرند، تأکید کرد: تا زمانی که فساد وجود دارد نه بورس، نه بانک‌ها و نه اقتصاد ایران درست نخواهد شد.

جامساز در پایان گفت: موضوع دیگر برای حل مشکلات اقتصادی، تغییر بنیادین ساختارهای اقتصاد کشور و تغییر تفکر مدیران و سیاستمداران در مورد اقتصاد است که اقتصاد کشور را به سمت اقتصاد آزاد رقابتی بازار محور سوق دهند ولی امروز هرکسی ساز خودش را اقتصاد می‌زند و سیاستی که تدوین می‌کند بر اساس سلایق خودش است نه اصول و قانون.

انتهای پیام