به گزارش صداي دانشجو معصومه رامهرمزیری، در گفت‌وگو با تسنیم، با اشاره به وجود ضعف‌ در حوزه نقد آثار دفاع مقدس، بهبود این وضعیت را نیازمند عزم جدی اساتید و کارشناسان دانست و گفت: در حوزه ادبیات دفاع مقدس بیش از هر چیزی نیازمند نقد هوشیارانه و عالمانه هستیم. متأسفانه با وجود اینکه جلسات نقد و بررسی در این حوزه مکرراً برگزار می‌شود، اما نقدی که بتوان از آن به‌عنوان ارزیابی عالمانه یاد کرد، یا نداریم یا کمتر انجام شده است.

وی ادامه داد: گاه جلسات نقد در این حوزه برگزار می‌شود، اما خود این جلسات نیازمند نقد و بررسی هستند. طی سال‌های اخیر یکی از آسیب‌هایی که مکرراً در این حوزه دیده می‌شود، نبود نگاه عالمانه است که سبب می‌شود جلسات نقد این نوع آثار میان افراط و تفریط‌ها سرگردان باشد. گاه برخی از اساتید بدون اینکه مرجعی علمی برای آثار داشته باشند، نظریاتی را ارائه می‌دهند. عمده این نظریات براساس ایده‌ها و آثار غربی تدوین شده‌اند و در همان مناطق کاربرد دارد.

نویسنده کتاب «یک‌شنبه آخر» با تأکید بر نقد آثار داخلی با نظریات ادبی بومی یادآور شد: چندی پیش جلسه نقدی با عنوان «روایت‌‌ زنانه در داستان دفاع مقدس» برگزار شد که در آن منتقدان به بررسی آثار براساس مؤلفه‌های نقد نوشتار زنانه که یکی از شاخه‌های نقد فمینیستی است، پرداخته بودند. وقتی شاخه‌ها و شرح بحث را نگاه می‌کنیم، متوجه می‌شویم که بسیاری از نظریات این شاخه از نقد، در آثار غربی و با زنان غربی قابل اجرا است و امکان پیاده‌سازی آن روی آثار دفاع مقدس با شخصیت‌هایی که متفاوت با غرب هستند، وجود ندارد.

جلسات نقد دفاع مقدس سرگردان بین سرکوب یا تبلیغ

رامهرمزی با بیان "بی‌توجه به این نکات به نقد آثار می‌پردازیم و تلاش می‌کنیم تا این نظریات را هرطور که شده بر آثار دفاع مقدس اجرایی کنیم"، گفت: برخی این نکته را بیان می‌کنند که نقدهای این‌چنینی بیشتر بر ساختار اتکا دارند تا محتوا، از این نظر می‌توانند در آثار دفاع مقدس هم اجرا شوند. اگرچه نوشتار زنانه یکی از شاخه‌های زبان‌شناسی است و در وهله نخست به نظر می‌رسد که باید بر مبنای ساختار آثار باشد، اما اگر در آن عمیق شویم به این نتیجه خواهیم رسید که بسیاری از مؤلفه‌های آن بر مبنای نقد محتوایی هم قرار خواهد گرفت.

وی یادآور شد: هرچند نیت بسیاری از دوستان بررسی آثار دفاع مقدس است، اما باید دید نتیجه این نوع جلسات نقد چه خواهد بود و چه خروجی‌ای خواهد داشت؛ انتظار بررسی یا سرکوب این نوع منابع. این نوع مبانی را می‌توان به‌راحتی در هنر و ادبیات غرب اجرایی کرد، اما باید ببینیم که آثار ما نیز قابلیت پذیرش این نوع آثار را دارند یا خیر. به نظر می‌رسد به‌جای اینکه تلاش بیهوده و گاه با نتیجه منفی برای این حوزه انجام دهیم، بهتر است کمر همت را بسته نقد را بومی کنیم.

رامهرمزی ادامه داد: برخی تنها بر جهانی شدن آثار دفاع مقدس تأکید می‌کنند، اما بر مبانی‌ای که باید لحاظ شود برای ادبیات این حوزه که حرف برای گفتن بسیار دارد، تأکید ندارند. گاه برخی تغییرات بر اساس نظرات و ساختار نظام فکری مخاطب غربی اعمال می‌شود که صحیح است، اما گاه این تغییرات بدون اینکه دلیل موجهی پشتش باشد، انجام می‌شود. ما نباید آثارمان را به رنگ نقد و نظر غربی دربیاوریم. کتاب دفاع مقدس زمانی می‌تواند برای مخاطب جهانی حرف داشته باشد که شهیدش همان شهید معرفی شود، نه کشته و قربانی در جنگ.

نویسنده کتاب «یک‌شنبه آخر» در پایان افزود: گاه برخی از نویسندگان و دانشجویان راه را به‌درستی طی نمی‌کنند و به‌جای اینکه به اهالی فن در حوزه دفاع مقدس مراجعه کنند، برای خود منبع دیگری را پیدا می‌کنند. حوزه دفاع مقدس حوزه بومی است و به همین دلیل خیلی از افراد دوست دارند وارد این عرصه شوند. همین امر منجر به این می‌شود که برخی از نویسندگانی که پشتوانه علمی قوی‌ای ندارند نیز به میدان بیایند و این نوع اقدامات را انجام دهند.

انتهای پیام/*