به گزاش صدای دانشجو به نقل از تسنیم نگاه به جشنواره‌های خارجی یا نگاه به داخل سرزمین مهمترین موضوعی بود که مرتضی حیدری در ابتدای این قسمت از مناظره،‌آن را موضوع اصلی مناظره اعلام کرد. 

سوال پیامکی برنامه مناظره، یک تشخیص اولویت برای سینمای ایران است: کدام مخاطب باید در اولویت فیلمسازان ایرانی باشد؟ گزینه اول :مردم داخل ایران . گزینه دوم  جشنواره‌های خارجی

بعد از صحبت‌های اولیه مرتضی حیدری، مرجی ثابت برنامه، مستندی در مورد تاریخچه حضور ایران در جشنواره‌های خارجی پیش از انقلاب و بعد از انقلاب پخش شد.

در گوشه‌هایی از این مستند تصاویری از حضور ایران در جشنواره‌های خارجی پخش شد.بحث داغ سیاه‌نمایی فیلم‌های جشنواره‌ای از موارد مطرح شده در این مستند کوتاه بود.

جوزانی:تریبون جهانی جشنواره‌ها را از دست ندهیم، سوال برنامه غلط است

مسعود جعفری جوزانی اولین فردی بود که به پشت تریبون مناظره آمد.

جوزانی حرف‌هایش را غیرمنتظره شروع کرد و غیرمنتظره پایان داد، هر چند که نهایتا موضعی بینابین گرفت. جوزانی در ابتدا با تاکید بر اینکه پرسیدن این سوال که آیا سینمای جشنواره‌ای و حضور فیلم‌ها در خارج از کشور فضیلت محسوب می‌شود از اساس اشتباه است، گفت: سینما یک زنجیره است، سینما پوستر یک ملت است، وقتی می‌خواهیم وارد یک بازی شویم باید با قواعد آن بازی آشنا باشیم. وقتی فیلم‌سازی می‌خواهد فیلم بسازد نباید فکر کند که این فیلم را برای جشنواره می‌خواهد بسازد. اگر یک فیلم نتواند در داخل کشور موفق باشد در خارج از کشور نیز موفق نیست اما باید توجه داشت که حضور یک فیلم در یک جشنواره خارجی یک موفقیت محسوب می‌شود و جلوگیری از آن اشتباه است.

وی با تاکید بر اینکه باید به یک تعریف مشترک از سینما برسیم، گفت: سینما یک صنعت است که باید به دادوستد با مردم بپردازد. مردم چون ارزش‌ها و رویاهای خود را در سینما می‌بینند به آن جذب می‌شوند و به سینما می‌آیند. اگر بناست در بازار جهانی حضور یابیم باید با همه توان تلاش کنیم تا در جشنواره‌های خارجی حضور پیدا کنیم. این به این معنی نیست که برای سلیقه‌های مخاطبان خارجی فیلم بسازیم.

این تهیه کننده و کارگردان با اشاره به خصلت‌های مشترک مردم جهان گفت: مردم دنیا دارای احساسات مشترکی هستند. نگرش به پاکی، خوبی و توسعه قابل توجه همه است. ما می‌توانیم با حضور در جشنواره‌ها تریبونی جهانی داشته باشیم و نباید به هیچوجه آن را از دست دهیم. چون چرخه سینمای ما به هم می‌ریزد. البته نباید فکر کنیم حضور در جشنواره‌ها و گرفتن جایزه فضیلتی برای ما نسبت به بقیه ایجاد می‌کند.

داوودی: سینمای بعد از انقلاب آئینه تمام نمای فرهنگ ایران/همه جشنواره‌ها را به یک چشم سیاسی نگاه نکنیم

ابوالحسن داوودی، کارگردان، فیلمنامه‌نویس و تهیه‌کننده سینمای ایران دومین فردی بود که در برنامه مناظره به بیان دیدگاه‌های خود درباره حضور سینمای ایران در جشنواره‌های خارجی پرداخت.داوودی ترجیح داد حرف‌هایش را با پایان حرف جوزانی شروع کند.

وی در ابتدای صحبت‌هایش گفت: در حال حاضر بحث‌های مهمتری در سینمای ایران وجود دارد که باید به آنها پرداخت مساله‌ای مانند ماهیت و وضعیت کنونی سینمای ایران نیاز به بحث‌ و پرداختن بیشتری دارد اما امروز در اینجا به مساله حضور سینمای ایران در جشنواره‌های خارجی می‌پردازد.

وی ادامه داد: نگاهی به تاریخچه حضور ما در جشنواره‌های خارجی نشان می‌دهد که در دوره‌های مختلف این حضور تاثیرات متفاوتی بر سینمای ایران داشته است. آنچه مسلم است سینمای ایران بعد از انقلاب به آیینه تمام‌نمای فرهنگ  ایران تبدیل شد و توانست سفیر فرهنگی ارزان‌قیمتی برای کشور ما باشد.

داوودی با اشاره به لزوم استفاده از سینما به عنوان یک ابزار اظهار کرد: ما اگر از این ابزار استفاده نکنیم یک عنصر مهم و ارزان‌قیمت را برای شناساندن خودمان به دنیا از دست داده‌ایم. در همین راستا بایستی ورای تمام سلیقه‌ها و جناح‌های سیاسی نگاهی ملی به حضور در جشنواره‌ها داشته باشیم که اگر غیر از این باشد بازی را باخته‌ایم.

این تهیه‌کننده سینمای ایران تصریح کرد: سینما برای حضور در جشنواره‌های جهانی باید جایی برای بیان افکار ملی و چیزی فراتر از یک حضور صرف در جشنواره‌ها باشد.  از طرفی دیگر جشنواره‌های جهانی یک قالب سیاسی مشخص ندارند و نمی‌توان همه آنها را به یک نگاه مشخص دید. به طور حتم فیلم‌های خوب فرصت حضور در جشنواره‌ها را خواهند داشت.

انتقاد تند شاهسواری از سوال برنامه

منوچهر شاهسواری به عنوان سومین نفر پای تریبون مناظره حاضر شد صحبت‌های خود را با یک انتقاد کوچک از برنامه آغاز کرد، انتقادی که به یک نقد اساسی در مورد سوال برنامه منتهی شد:یک اطلاع غلطی در این برنامه در مورد من داده شد. من نویسنده نیستم بلکه به عنوان یک تهیه‌کننده در اینجا حاضر شدم و از سوال به شدت غلط شما در مورد اینکه تولیدگران باید نگاهی به جشنواره داشته باشند یا در تولید فیلم خود نگاهی به مردم ایران داشته باشند انتقاد دارم

او در ادامه افزود: سینمای ایران جایگاه فرهنگی بزرگی دارد چرا باید مخاطبان خود را از مردم ایران انتخاب کند یا از مردم جهان؟ سینمای ایران جهت و سمت‌وسویی دارد در جهان و همیشه سینماگران ایران با نگاه عالمانه به جهان تلاش دارند که به همه مردم نگاه یکسانی داشته باشند. سینمای ایران وظیفه دمیدن روح به جهان بیرونی را دارد و این نیز جز فرهنگ و هنر ایرانی است که در برجسته‌ترین عنصر فرهنگ که سینما است حاصل می‌شود.

وی در ادامه افزود: ما می‌توانیم حرف درست و جهانی بزنیم. ما در عرصه سینمای جهانی باید به عنوان تولید محتوای اصیل فرهنگی کشنگرانه عمل می‌کنیم و نباید منتظر بمانیم آثاری چون «آرگو» و «300» ساخته شود و ما آنها را مورد نقد قرار دهیم و در مقابل آن چیزی نساخته باشیم و دیگران بسازند و فقط در مقابل آن واکنش نشان دهیم.

وی در ادامه با اشاره به صحبت‌های جعفری‌جوزانی و عبدالحسن داودی به این نکته اشاره کرد که تمام حرف‌هایی که ما می‌زنیم حول یک محور می‌چرخد اما از نگاه متقابل. در نهایت باید گفت که سینمای ایران با توشه‌های عظیم فرهنگی و اخلاقی که به دوش دارد می‌تواند نقش حساسی را حتی در جهان ایفا کند.

شیخ‌طادی: سینمای جشنواره‌ای سرخورده‌، حراف، دنیازده، بی‌ثبات و خمور است

پرویز شیخ طادی در ادامه برنامه به جایگاه آمد و با طرح سوال جایگاه فرهنگی ایران صحبت‌های خود را شروع کرد و گفت: آیا سینمای تهرانی به سینمای کشور خط می‌دهد و یا سینمای غربی؟

وی با طرح این سوالات که سینمای بومی ما کجا قرار دارد؟ آیا سینمای جشنواره‌ای در حق سینما حق دارد؟ آیا جشنواره‌های خاص خط‌دهی نداده‌اند؟ افزود: تمام فیلم‌های ما فاقد قهرمان و داستان اصلی شده‌اند و سینمای ضدقهرمان برای مخاطبان جذابیتی ندارد.

شیخ‌طادی با بیان اینکه اگر به دنبال جذب جشنواره‌های خارجی و رضایت مردم ایران هستیم با تقلید به جایی نخواهیم رسید و اگر رسیده‌ایم که باید ثابت شود.

به گفته این کارگردان در عرصه سینمای کشور و ساخت فیلم‌ها نیازمند رقابت با نقاط مختلف کشورهای جهان هستیم.

وی قهرمانان سینمای اروپا و جشنواره‌ای را دارای ویژگی‌های از جمله سرخوردگی، حراف، دنیازده، بی‌ثبات، خمور، افتاده در جریان باد، جوزده و... دانست.

شیخ‌طادی به حضور در جشنواره‌های بین‌المللی اشاره کرد و گفت: البته حضور در این جشنواره‌ها انسان را شورمند می‌کند به این دلیل که می‌دانیم فیلم دیده شده و مخاطب آن را درک کرده است.

کارگردان «روزهای زندگی» به بیان خاطره‌ای از تهیه کننده فرانسوی پرداخت و یادآور شد: در سال 86 از فرانسه تهیه کننده‌ای ایرانی برای ساخت فیلمی با من تماس گرفت و گفت، یک شرط دارم که باید با موضوع کشور خودت و همسایه ایران فیلمی بسازی و باید در آن انتقاد کنی و من به دلیل انتقاد آن را نپذیرفتم.

وی افزود: ما باید اهداف جشنواره‌های سینمایی را بشناسیم. باید دیپلماسی فرهنگی سیاسی را بشناسیم. ساخت 100 فیلم ضدایرانی و ایجاد 50 شبکه فارسی‌زبان از جمله اقدامات کشورهای اروپایی بر علیه کشور ایران است. باید با این پیش‌فرض‌ها به سینما نگاه کرد.

پایان بخش اول مناظره با سخنان نبوی/" اگر پیام فیلم متناسب با ارزش‌های ماست چه بهتر که جهانی شود"

بخش اول برنامه مناظره امروز با سخنان اکبر نبوی، کارشناس و منتقد سینما به پایان رسید.

اکبر نبوی در ابتدا با تاکید بر اینکه صحبت‌کردن در مورد سینما به آسانی حرف زدن درباره دیگر هنرها نیست، گفت: سینما دارای سه ساحت است که هر کدام برای خود جهانی متفاوت دارد. سینما دارای ساحت‌های صنعتی، رسانه‌ای و هنری است. نمی‌توان بدون توجه به همه آنها در مورد سینما صحبت کرد. وقتی در مورد مخاطب سینما صحبت می‌کنیم باید توجه کنیم که به کدامیک از این ساحت‌ها توجه داریم.

وی افزود: اگر می‌خواهیم به وجه صنعتی سینما توجه کنیم باید در نظر بگیریم که سینما کالا است و مصرف‌کننده داخلی و خارجی معنا ندارد. باید بازار را تا حدی که می‌توان گسترش داد. در وجه رسانه‌ای سینما مهمترین شاخص پیامی است که این رسانه عرضه می‌کند. اگر پیام متناسب با ارزش‌های ملی باشد خوب است که در جهان منتشر شود و این انتشار می‌تواند با هر ابزاری از جمله جشنواره‌های خارجی انجام شود.

این منتقد سینما اضافه کرد: اگر به وجه هنری سینما توجه کنیم، سینما یا الهی است و یا شیطانی. هنر یا فطرت‌گرا یا مادی است. اگر هنر یک اثر سینمایی متناسب با فطرت انسانها باشد خوب است. اگر زبان سینما فطری باشد می‌تواند مخاطب خود را در جهان پیدا کند. در آن زمان نمی‌توانیم برای هنر محدودیتی در مخاطب پیدا کنیم. مگر فردوسی و حافظ با بخشنامه انتخاب شدند؟ مردم با دل و جان آنها را انتخاب کردند.

نبوی در پایان در پاسخ به سوال حیدری مجری برنامه که در مورد حضور فیلم‌های ایرانی در جشنواره‌ها پرسید گفت: حضور ما در جشنواره‌ها به نفع فرهنگ ملی ما بوده است.

بخش دوم مناظره آغاز شد/ شیخ‌طادی: سینمای جشنواره‌ای، سینمای ایران را خنثی کرده است

بخش دوم مناظره با محوریت این قالب بحث شروع شد که میهمانان برنامه در مورد اظهارات یکدیگر صحبت می‌کنند در این بخش پرویز شیخ‌طادی در پاسخ به اظهارات منوچهر شاهسواری گفت: بحثی که من در اینجا مطرح کردم در حوزه سینما به لحاظ صنعتی سینماست. مثال‌های که آقای شاهسواری گفتند همه سینمای قهرمانی و مردم‌پسند است و مردم دنیا این سینما را دوست دارند. نه سینمای جشنواره‌ای را.

وی در ادامه افزود: سینمایی می‌تواند در مقابل سینمای هالیوود مقابله کند که سینمای قصه‌‌دار و قهرمانی است. سینمای ضد داستان و سینمای جشنواره‌ای نه تنها به اقتصاد کمک نکرده است بلکه به ورود مردم به سینما نیز کمکی نکرده است.

در اینجای مناظره مرتضی حیدری در خصوص فیلم سینمایی جدایی نادر از سیمین و مخاطبان سینمایی که داشت سوال کرد و پرویز شیخ‌طادی در پاسخ گفت: بحث در مورد این فیلم مفصل است، اما خیلی اوقات مردم گاهی اوقات برای کنجکاوی به تماشای فیلم می‌روند.

او در ادامه افزود: سینمای هالیوود خط خودش را از سینمای جشنواره‌ای جدا کرده است تا اقتصاد خود فعال کند. چطور ممکن است ما بگوییم سینمای جشنواره‌ای به اقتصاد لطمه‌ای نمی‌زند. این نگاه جشنواره‌ای سینمای ما را به یک سینمای خنثی تبدیل کرده است.

در اینجای بحث منوچهر شاهسواری دوباره گفت: آیا علت خنثی شدن سینمای ایران تنها نگاه جشنواره‌ای به سینماست؟ که پرویز شیخ‌طادی در پاسخ گفت: موضوع مناظره فعلا نگاه جشنواره‌ای به سینماست. من در مورد خنثی بودن سینما به دلیل نگاه جشنواره‌ای که در سینمای ایران وجود دارد صحبت می‌کنم.

منوچهر شاهسواری  درباره طرح اصلی برنامه مناظره یعنی پرداختن به حضور سینمای ایران در جشنواره‌های خارجی با مطرح کردن یک سوال اساسی اظهار کرد: فیلم‌هایی که در جشنواره‌های خارجی حضوری موفق داشتند چگونه می‌توانند موجب تحقیر ما در مجامع بین‌المللی شوند. قبل از انقلاب فیلم‌هایی مانند گاو دو جایزه‌ کارگردانی و بازیگری را در یکی از جشنواره‌های معتبر بین‌المللی دریافت کردند و ما همچنان به این فیلم افتخار می‌کنیم.

وی ادامه داد: نخستین فیلم جدی ما بعد از انقلاب که توانست در جشنواره‌های بین‌المللی خود را مطرح کند و جایزه بگیرد فیلم دونده اثر امیر نادری بود این فیلم حکایت پسر نوجوانی است که برای رسیدن به اهدافش تلاش می‌کند و رنج می‌کشد تا یاد بگیرد. چنین شخصیتی و چنین داستانی کجایش برای ما حقارت می‌آورد.

شاهسواری تصریح کرد: من می‌خواهم بگویم که فیلم‌های جشنواره‌ای هرگز موجب تحقیر فرهنگ ما نمی‌شود ما باید با یک عقل منصف به این قضیه بنگریم و از زوایای مختلف آن را مشاهده کنیم تا بتوانیم در این باره تصمیم درصتی بگیریم.

ابوالحسن داوودی در ادامه برنامه از شیخ‌طادی خواستار این شد که مثالی از فیلم‌های جشنواره‌ای موفق بزند.

وی ادامه داد: جشنواره‌ها براساس سلایق، سیاست‌ها و دولت‌های مختلف اعمال می‌شوند که قطعا بعضی جشنواره‌ها سیاسی و با غرض برگزار می‌شود.

به گفته این تهیه‌کننده سینمای ایران انفعال و سرخورده نیست و آیا تصویربرداری از جامعه درست و یا غلط است که موضوع فیلم‌های تولیدی ایران قرار می‌گیرد. حتی فیلم «جدایی نادر از سیمین» ساخته اصغر فرهادی نیز قبل از اکران توقیف شد.

وی ادامه داد: آیا این حرکت مبتنی بر سیاست‌های جشنواره و یا براساس سیاست‌های مدیریتی کشور است.

داوودی بیشترین سهم نمایش تصویر جامعه ایرانی را در عرصه سینما دانست و تصریح کرد: سهم ما مهم و تاثیرگذار بوده و در اینکه دارای نکات منفی هم بوده شکی نیست اما سینمای ایران دارای تاثیرگذاری بسیاری در جوامع بین‌الملل بوده است.

مسعود جعفری جوزانی در ادامه گفت: ما از ناتوانایی‌های داخلی خود ارزیابی درستی نداریم و آن را بر گردن یکدیگر می‌اندازیم در حالی که عده‌ای در اوایل انقلاب بودند که زبانشان سریع‌تر از عقل‌شان حرکت می‌کرد که توانستند وارد حوزه سینما شده و متاسفانه براساس لابی اروپا ضربه‌های بد و محکمی را بر تفکر، فیلمسازی و سیاست‌های ما وارد کنند.

به گفته این کارگردان وقتی تحقیق می‌کنیم متوجه می‌شوید که جاسوس‌های مجانی که ما آنها را پرورش داده‌ایم پشت این حرکت‌ها قرار دارند و توسط لابی‌ها هدایت می‌شود.

وی اضافه کرد: حضور فیلم‌های ایرانی در جشنواره‌های بین‌المللی باعث افتخار ما است.

نتایج اولیه نظرسنجی برنامه اعلام شد/ 70 درصد، اولویت سینما را مردم ایران دانستند

اولین نتایج نظرسنجی برنامه دوازدهم مناظره در این قسمت از برنامه توسط مدرتضی حیدری اعلام شد. طبق این نظرسنجی از در حدود 15 هزار رای ارسال شده حدود 70 درصد معتقد به گزینه اول، یعنی درنظر گرفتن مخاطبان ایرانی برای فیلم‌ها بودند و تنها 30 درصد معتقد به اولویت جشنواره‌های خارجی برای سینماگران ایرانی بودند.