درست پس از آنکه مذاکره کنندگان آمریکایی و افغان به توافق رسیدند که نیروهای آمریکایی تا سال 2024 در افغانستان باقی بمانند، حامد کرزای، رئیس جمهور افغانستان، چشم خود را به روی این توافق بست. کرزای اکنون خواهان آن است که این توافقنامه پس از انتخابات ریاست جمهوری سال 2014 منعقد شود، زمانی که ممکن است رهبر جدیدی در افغانستان به روی کار آید. لوئی جرگه، یا همان مجلس مؤسسان، که هفته پیش جلسه تشکیل داده و توافقنامه را تصویب کرد و از کرزای خواست تا این توافقنامه را پیش از پایان سال جاری امضا کند.

در حالی که بن‌بست کنونی ممکن است آمریکا را به تجدید نظر در مورد تعهد بلند مدتی که نسبت به افغانستان دارد، تحریک کند، اما می‌توان چنان تصمیمی را عجولانه ارزیابی کرد. دولت اوباما باید به صورت عمومی اعلان کند که خواهان حفظ حضور نظامی آمریکا در افغانستان پس از سال 2014 است، و همزمان مقامات آمریکایی و افغانی بار دیگر برای طراحی نقشه راه به میز مذاکره بازگردند. دولت نباید اشتباهی را که در عراق مرتکب شد دوباره تکرار کند؛ در عراق آمریکا نتوانست با دولت [عراقی] به توافق برسد، همه نیروهای نظامی خود را بیرون کشید، اعلان پیروزی کرد و سپس به تماشای یکه تازی القاعده در عراق و سوریه نشست.

همانطور که در سفر دو ماه پیش خود به افغانستان دیدم، ابهامی جدی میان مردم افغانستان در مورد آینده کشورشان وجود دارد. در صورت فقدان تعهد جدی آمریکا، بیشتر مردم افغان ـ و کشورهای همسایه آن ـ فرض را بر این خواهند گذاشت که نیروهای آمریکایی خاک این کشور را ترک خواهند کرد.

این ابهام، هزینه‌های جدی در پی دارد. این باعث افزایش مهاجرت افغان‌ها به خارج از کشور می‌شود؛ دلالان قدرت را به سرمایه گذاری روی گروه‌های شبهه نظامی و نه نیروهای امنیت ملی افغانستان تشویق می‌کند؛ طالبان را به سمت تعلل در مذاکرات صلح تشجیع می‌کند؛ و احتمال فرار سرمایه از کشور را افزایش می‌دهد.

از این مهمتر آنکه، خروج نیروهای آمریکایی (و شرکای وی در ناتو) به القاعده و دیگر گروه‌های تروریستی اجازه می‌دهد حضور خود در افغانستان را تشدید کنند. در مدتی که در افغانستان بودم، چندین تن از مقامات نظامی و اطلاعاتی آمریکایی در مورد متحدین بسیار نزدیک القاعده اظهار نگرانی کردند؛ از جمله شبکه حقانی که در پاکستان مستقر است و در پی تعطیلی چند پایگاه نظامی آمریکا، بستر مناسبی را برای خود در مناطق شرقی افغانستان ایجاد کرده است.

آغاز جنگی داخلی نیز می‌تواند بی‌ثباتی منطقه‌ای را افزایش دهد، چرا که هند، پاکستان، ایران و روسیه ترکیبی از نیروهای دولت مرکزی افغانستان، شبهه نظامیان و گروه‌های شورشی را زیر چتر حمایتی خود گرفته‌اند.

چیزی که به اندازه توافقنامه امنیتی دو جانبه اهمیت دارد، رسمی ساختن حضور بلند مدت آمریکا در افغانستان است، پیش نویس کنونی، جزئیات حضور نظامی آمریکا پس از سال 2014 را مشخص نساخته، از جمله در مورد اندازه، ترکیب و استراتژی نیروهای آمریکایی، چیزی نگفته است. این جزئیات چیزی است که بیش از هر چیز دیگر اهمیت دارد.

برخی از مقامات دولت آمریکا همچنان از خروج نیروهای یا ابقای شمار محدودی از نیروها، حمایت می‌کنند، که این شمار محدود به چند هزار نفر از نیروهای عملیات‌های ویژه آمریکا می‌شوند که قادر نخواهند بود بر تروریست‌های القاعده غلبه کنند. اما این حجم محدود تقریباً هیچ اعتبار یا توانایی پس از سال 2014 نخواهند داشت تا دولت افغانستان را در برابر تهدید طالبان که خواهان سرنگونی دولت و اشغال شهرها است، حمایت کنند. در عراق، القاعده از سال 2011 به بعد تجدید قوا کرد. این گروه حملات بسیاری را با سرعت بسیار انجام داده و توانسته است یکی از زیر گروه‌های خود، جبهه النصره، را در سوریه مستقر و عملیاتی سازد.

گزینه بهتر آن است که 8 هزار تا 12 هزار نفر از نیروهای آمریکایی به علاوه نیروهای ناتو، در خاک افغانستان باقی بمانند. مأموریت ایشان باید این باشد که علیه تروریست‌ها دست به حمله بزنند، به نیروهای محلی و ملی افغانستان آموزش داده و در عملیات‌های ضد شورش از ایشان حمایت کنند. چندین عامل «توانمند ساز» برای حمایت از این نیروها لازم است، از جمله هواپیماهای بدون سرنشین، ادوات و تأسیسات پزشکی، ادوات حفاظت از نیروها، هواپیماهای جنگنده و پرسنل اطلاعاتی.

حجم قابل توجه این واحد‌ها باید از میان نیروهای عملیات‌های ویژه آمریکا انتخاب شوند، که قادرند با نیروهای بومی در مناطق خطرناک همکاری کنند. هدف نیروهای آمریکایی باید این باشد که با پیشرفت افغانستان به سمت جنگ و درگیری بیشتر، راه خود را باز کند و پیش رود. نیروهای عملیات‌های ویژه آمریکا مأموریت‌های موفق مشابهی را در فیلیپین، کلمبیا و دیگر کشورها انجام داده‌اند.

نیرویی متشکل از 8هزار تا 12هزار سرباز چیزی بین 4.7 تا 7.2 میلیارد دلار در سال هزینه دارد، که بسیار کمتر از 113 میلیارد دلاری است که آمریکا در سال مالی 2011، یعنی زمانی که 98هزار نفر از نیروهای خود را در افغانستان مستقر کرده بود، هزینه کرد. علاوه بر این، آمریکا باید به حمایت از 325 هزار عضو نیروهای امنیت ملی افغانستان، کمک کند.

نمی‌توان اجازه داد که حامد کرزای با تصمیمات خلق‌الساعده خود در کشوری همچون افغانستان، منافع امنیت ملی آمریکا را به خطر بیاندازد. همچنین رسیدن به توافقنامه امنیتی مشترک مشکل اساسی و مهمی نخواهد بود.

دولت هنوز پرونده‌ای جدی و علنی در مورد نگهداری نیروهای آمریکایی در افغانستان پس از سال 2014 باز نکرده است تا در آن در مورد چگونگی و شرایط تعهد آمریکا نسبت به این ماجرا، بحث کند. لازم است که هم اکنون این اقدام صورت گیرد.

انتهای پیام/