مصاحبه اختصاصی صدای دانشجو با دکتر ابراهیم رزاقی عضو هيأت علمى دانشكده اقتصاد دانشگاه تهران:

-آیا ساختارهای اقتصادی حاکم بر کشور ما اختلاطی است از اقتصاد نئولیبرال و اقتصاد اسلامی؟

-به نام خدا.من فکر میکنم بک پوسته اسلامی دارد چون قانون اساسی اقتصادی را طراحی کرده است که اصل اولش استقلال اقتصادی است در صورتی که چیزی که در ایران پیاده شده است اقتصاد سرمایه داری لیبرال است و این اقتصاد اعتقاد به اقتصاد مستقل ندارد، ادغام در اقتصاد بین الملل دارد؛ یعنی ما مواد خام را به آنها بفروشیم از آنها موادی بگیریم و مصرف کنیم.در صورتی که استقلال اقتصادی که در قانون اساسی گفته است اسلامی است؛ یعنی شما نیاز به بیگانه نداشته باشید.پس فقط همین اصل را اگر در نظر بگیریم و یک نکته دیگر این که در قانون اساسی میگوید اقتصاد وسیله است نه هدف. چرا؟چون اگر هدف باشد جای خدا مینشیند ولی در اقتصاد سرمایه داری لیبرال، اقتصاد هدف است. یعنی اسلامی نیست این دو نکته نکات دیگری هم وجود دارد مثلا بخش دولتی را کاملا حذف کرده اند.هر چه بوده از صنایع به بخش خصوصی داده شده و این مغایر قانون اساسی و مغایر با اسلامی شدن است.قانون اساسی میگوید اقتصاد هم دولتی است هم خصوصی است هم تعاونی.

-ساختار های اقتصادی(اعم از بانک ها و روابط حاکم بر این ساختارها) در کشور تا چه حد قابلیت اسلامی شدن دارند؟

-مهمترین مساله باور یا جهان بینی است. کسانی که در این جاها کار میکنند باید جهان بینی اسلامی داشته باشند. چون جهان بینی این افراد سرمایه داری است در این مسیر می روند.خب حال اگر ما تغییری بدهیم، جهان بینی اسلامی بشود مثلا بانک در خدمت تولید و اشتغال میشود، در خدمت جلوگیری از وابستگی اقتصاد باشد، در خدمت اقتصاد مستقل باشد، بانک ابزار است حالا این می رود به آن سمت. اما وقتی الان به دنبال سود است،سود حداکثر هم در دلالی است در تجارت و..است سپرده های مردم را میگیرد برای سود آوری مردم یا خودش میرود خرید و فروش کاذب میکند، دلار میخرد و میفروشد، این اسلامی نیست حتی ضد اسلامی است.ولی با یک جهان بینی و مدیریت دیگر میتواند اصلاح شود.اصلاحش امکان پذیر است.

-یعنی به نظر شما تفکر حاکم بر مدیران اقتصادی تفکر اسلامی نیست؟و مهمترین دلیل اینکه ساختارهای ما اسلامی نیست همین مطلب است؟؟

-بله

-به نظر شما مهمترین مبانی اقتصاد مقاومتی و اقتصاد اسلامی کدام ها هستند؟

-مبانی مهم؛ اقتصاد وسیله است نه هدف،استقلال اقتصادی ایجاد شغل برای همه، وابسته نبودن به خارج

دراقتصاد اسلامی که در قانون اساسی آمده اقتصاد سه بخشی است دولتی،خصوصی،تعاونی.اقتصاد مقاومتی در واقع برگشت به اقتصادی است که در قانون اساسی آمده.

-نقدینگی بالا که یکی از عوامل شرایط اقتصادی حال حاضر جامعه است به شکل باید کنترل شود؟

اولا این نقدینگی چرا بوجود آمده؟یکی از دلایلش این است که مالیات وصول نشده، مانع از کارهای سوداگری نشده اند،جلوی فساد گرفته نشده،حالا این به صورت بلای جان اقتصاد ایران درآمده.چهارصد میلیارد دلار است. حالا این به چه شکلی میتواند به سمت تولید برود؟شکل های متفاوتی دارد؛ کار اجرایی است.مهمترین نکته این است که سود را در فعالیت های غیر تولیدی کاهش دهیم.با مالیات. و این امر ظرافت زیادی میطلبد و یک بانک اطلاعاتی قوی.باید بدانیم هر کس چند تا خانه دارد چند تا مزرعه دارد و..که تا الان این کار نشده و جای سئوال هم دارد که چرا این کار صورت نگرفته.اگر اینها انجام بگیرد.اشکال کار هم اینجاست که کسانی که در راس این فعالیت ها قرار دارند دارای نفوذ هستند. تحت عناوین مختلف مشکلاتی ایجاد میکنند ولی این شدنی است باید به آرامی به این سمت حرکت کرد.نکته دیگر هم که این کار را دشوار میکند این است که این افراد دارای نفوذ دلایل دیگری برای مخالفت می آورند. اما در عین حال همه اینها مدیریتی است مدیرانی که واقف اند و علا قه مند، پیگیری میکنند. یابد افکار عمومی را هم توجیه کرد که این افراد نتوانند افکار عمومی را برای این سیاستها تحریک کنند. یعنی فرهنگ ما از نود سال پیش در دوره رضا شاه سرمایه داری رشد کرده دوره محمد رضا شاه با کودتای بیست و هشتم مرداد تشدید شد بعد از جنگ هم سیاسیت های لیبرالی که پیاده شد از آن ذخایر فرهنگی استفاده کرد؛آن فرهنگی را که انقلاب وجنگ به وجود آورد آن را کنار زدند،آن مدیران را کنار زدند، مدیرانی که کار مهمی کردند. نمونه اش صنایع دفاع که دولتی هم هست به چه شکل آن کارها را کردند که در شرایط تحریم هم بودند. نه این که در آنها آدم های فاسد نبوده؟بوده.ولی این طرف نه !این سمت اصلا دیدشان با وظایفی که پیش رویشان قانون اساسی قرار داده (استقلال اقتصادی شغل برای همه) نبوده.باور دیگری داشتند و یا منافعشان چیز دیگری حکم میکرد.

-آیا آموزش های لازم جهت نیل به اقتصاد اسلامی کافی بوده است؟

این فرهنگ باید تغییر کند آموزش ها هم در همین جهت سرمایه داری بوده است.نوع آموزش های ما آموزش های وارداتی غربی بوده فوقش بعد از انقلاب چند تا درس اضافه کرده ایم اینها هم تاثیر آنچنانی نداشته اند.مهم این است کسی که درسی را میدهد چه اعتقادی داشته است.رادیو تلویزیون هم به این وضع کمک کرده تبلیغات مصرف گرایانه و ...