نامه‌ی امام رضا(ع) به حضرت عبدالعظیم حسنی(ره) : ای عبدالعظیم! سلام گرم مرا به دوستدارانم برسان و به آنان بگو: در دل‌های خویش برای شیطان راهی نگشایند و آنان را به راستگویی در گفتار و ادای امانت و سکوت پرمعنا و ترک درگیری و جدال در کارهای بیهوده و بی فایده فراخوان و به صله رحم و رفت و آمد با یکدیگر و رابطه گرم و دوستانه با هم دعوت کن، چرا که این کار باعث تقرب به خدا و من و دیگر اولیاء اوست. دوستان ما نباید فرصت‌های گرانبهای زندگی و وقت ارزشمند خود را به دشمنی با یکدیگر تلف کنند. من با خود عهد کرده‌ام که هر کس مرتکب اینگونه امور شود یا به یکی از دوستانم و رهروانم خشم کند و به او آسیب رساند از خدا بخواهم که او را به سخت ترین کیفر دنیوی مجازات کند و در آخرت نیز اینگونه افراد از زیانکاران خواهند بود.

خیلی از اوقات برای بنده این حس پیش می‌آید که ای کاش امام زمان(عج) حاضر بودند و ما کارهای خودمان را به ایشان عرضه می‌کردیم و صواب و خطای آن ها را جویا می‌شدیم موضوعی که شاید برای شما هم پیش آمده باشد.

اما وقتی نگاه می‌کنم به دانسته‌ها و حتی ندانسته هایی که به هر علتی به دنبال فهم آن نبوده‌ام معلوم می‌شود که خیلی اوقات مسائل برایمان خیلی روشن تبین شده است اما ما نمی فهمیم یا نمی خواهیم که بفهمیم!

مثلا همین موضوع وحدت و همدلی در سطوح مختلف سیاسی، اجتماعی و عقیدتی! از وحدت بین مسلمانان بگیرید تا هم دلی اعضای یک تشکیلات فرهنگی! با جود اینکه می‌دانیم یک تفکر حق با تفرقه شکست ‌می خورد و تفکر باطل با وحدت به پیروزی خواهد رسید باز هم همواره مش عملی ما این است که با نگاه تکفیری با هم برخورد کنیم! از خشک مغزی‌های تکفیری ها بگیرید تا خودمان که هر روز به دلایل مختلف و با عناوین متنوع به جان هم می‌افتیم و آرزوی به جهنم رفتن مخالفانمان را داریم! یکی به اسم اعتدال دیگران را افراطی می‌داند و دیگری به اسم انقلاب دیگران را محافظه کار و صدها برچسب و اتهام دیگر!

کافی است اندکی به درون خودمان بنگریم و قدری اندیشه کنیم، به راحتی ریشه بسیاری از این تحلیل‌های نادرست و باطل را پیدا خواهیم کرد. به قول استاد ما باید برای مبارزه با هوای نفس برنامه داشته باشیم و از سوی دیگر می‌دانیم که ایجاد اختلاف و کینه توزی بین مومنین از اهداف اصلی شیطان است اما چقدر برای آن برنامه ریزی داشته‌ایم؟ چقدر در هنگام تصمیم گیری‌ها از بالا به موضوع نگاه کرده‌ایم، مثلا از این منظر که امام زمان من دوست دارد من با فلانی دوست باشم یا دشمن؟

در منابع غنی ادیه دعاهای بسیاری برای برادران مومنمان داریم مثلا دعای زیبای  رَبَّنَا اغْفِرْ لَنَا وَلِإِخْوَانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونَا بِالإِيمَانِ وَلا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنَا غِلاً لِّلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنَا إِنَّكَ رَؤُوفٌ رَّحِيمٌ  که در سوره حشر آمده است.

وحدت، همدلی و تحمل نظر مخالف در کلام رهبر انقلاب هم از عناصر مهم مورد توجه ایشان است، مثلا ایشان درباره مشی سیاسی علی(ع) می‌فرمایند: اولاً تا حد ممکن با مخالفان خودش، حتّی با دشمنان خودش مدارا کرد. اینی که می‌‌‌‌‌بینید امیرالمؤمنین سه جنگ را در دوران حدود پنج سالِ حکومت خود مجبور شد و تحمل کرد، بعد از این بود که همه‌‌‌‌‌ی مداراهای لازم انجام گرفته بود. امیرالمؤمنین کسی نبود که بدون رعایت مداراهای لازم با مخالفان، اول دست به شمشیر ببرد.

در جای دیگری در خصوص اختلافات در تشکل‌های دانشجویی می‌فرمایند: دیگران هم اگر از ما به عنوان دانشجو، به عنوان تشکل دانشجوئی نقد کردند، بپذیریم؛ یعنی تحمل کنیم؛ بپذیریم به معنای تحمل کردن است. در محیط دانشگاه، تحمل و مدارای سیاسی لازم است. تشکلهای دانشجوئی نسبت به هم مدارای سیاسی داشته باشند؛ تحمل سیاسی داشته باشند. درگیر کردن مجموعه‌های دانشجوئی با هم، نقشه‌ خطرناکی است که کشیده شده است؛ این نقشه را کشیده‌اند. باید مراقب باشید. می خواهند تشکل های دانشجوئی را به جان هم بیندازند. ما همین اواخر شاهد بودیم که در چندتا دانشگاه داشتند این کار را می‌کردند. البته دانشجویان عاقل و با شعور و بلوغِ سیاسی نگذاشتند این اتفاق بیفتد. اما نقشه این است. راه مواجهه‌اش هم همین است که مجموعه‌های دانشجوئی، افراد دانشجوئی و تشکل های دانشجوئی، حالت مدارا و تحمل داشته باشند.

از دیگر مسائلی که بعضا در بین نیروهای انقلابی بیشتر دیده می‌شود که موجب بدبینی و اختلاف می‌شود نفی کارهای دیگران در اثبات فعالیت‌های خود است، گاهی امثال بنده فکر می‌کنیم که مهترین کار عالم را انجام می‌دهیم و دیگران نیز باید به تحسین و تمجید ما پرداخته و کمر همت به یاری ما ببندند، یقینا توجه به تفاوت‌ها و پذیرش اختلافات و نگاه جبهه‌ای به جنگ فرهنگی می‌تواند تا حدی ما را از این دامگاه در امان نگه دارد.

البته واضح و روشن است که هدیه دادن اشتباهات و امر به معروف و نهی از منکر و از آن مهم‌تر روحیه نقدپذیری و قبول اشتباه غیر از مسائلی است که دربالا به آن اشاره شد.

و نکته دیگر هم حسن ظن به یکدیگر است ، حضرت امام خمینی(ره) درباره نقدپذیری به ما توصیه کرده‌اند که پس از شنیدن نقد به دنبال چرایی و تحلیل انگیزه نقاد نباشیم و سعی کنیم تا محتوی آن را بررسی کنیم.