الگوریتم هسته ای : دیپلماسی گام به گام هسته ای

 

شاید بهتر است به زمانی باز گردیم که موضع منفعل طرف های اروپایی الگوریتم هسته ای را درایران در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۹۸ فعال کرد .بر اساس طرح اقدام راهبردی به منظور لغو تحریم ها غنی سازی ۲۰ درصد آغاز شد .تا اینکه در ۲۴ فروردین ۱۴۰۰ معاونت سیاسی وزارت امور خارجه در طی نامه ای به آژانس بین المللی انرژی اتمی غنی سازی ۶۰ درصد را اعلام کرد. عملکرد ایران هر چند مقطعی و موقت ، حرکت بعدی طرفین را تعیین می کند .بنابراین هر حرکت ایران سیگنال های مهمی در دنیا مخابره می کند.

 

این رویکرد از موضع مبهم اروپایی ها آغاز شد و با ماراتن ایالات متحده ادامه یافت.به نقل از خبرگزاری رویترز ایالات متحده در حال ارزیابی گزینه‌های متعدد برای احیای توافق هسته‌ای با ایران و برداشتن گام‌های کوتاهی از هر دو طرف به سمت اجرای کامل توافق هسته‌ای و خرید زمان است.از جمله این گزینه ها پیشنهاد ایالات متحده برای لغو بخشی از تحریم ها در قبال توقف غنی سازی ۲۰ درصد بوده است .حال آنکه موضع ایران در قبال سیاست های گام به گام ایالات متحده غنی سازی ۶۰ درصد بوده است .دولت سابق ایالات متحده از غنی سازی گام گام ایران تحت عنوان اخاذی هسته ای یاد کرد.

بیایید عاقلانه به موضوع بنگریم این رویکرد ایران درشرایط خروج یکی از طرفین و موضع طرفین دیگر منطقی به نظر می رسد اما نکته در استمرار آن است.

 

در حل الگوریتمی مسائل تنها زمانی به پاسخ می رسیم که مراحل به ترتیب تا انتها اجرا شوند. بنابراین در رابطه با پرونده هسته ای ، حتی پس از انتخابات نیز باید در ایران ثبات رویه وجود داشته باشد و شکافی ایجاد نشود.‌

 

اتخاذ این سیاست ها از جانب دو طرف و ادامه این ماراتن چه دلیلی می تواند داشته باشد ؟

 

آقای خوش چشم کارشناس مسائل بین الملل ادامه این روند را به نفع آمریکا و فرسوده شدن توان مذاکراتی ایران قلمداد کردند.اما باید شرایط داخلی ایران را در ادامه این روند در نظر بگیریم.پایگاه آکسیوس از نشست شورای امنیت ملی آمریکا برای بررسی پرونده ایران خبر داد.هدف از برگزاری آن پاسخ به این سوال بوده است که آیا پیش از برگزاری انتخابات ماه ژوئن ایران به برجام بازگردند با پس از آن .بنابراین این مارتن پیش از آنکه به نفع آمریکا باشد مبنی بر اقدامات و اوضاع داخلی ایران است .

 

حال بیایید نقش عناصر دیگر را بر اساس فکت های موجود بررسی کنیم .

 

 

در کتاب باور های تلمود یهودی چنین آمده است که اگر کسی برای کشتن تو آمده است برخیز و اول تو اورا بکش .تحت این عنوان کتابی منتشر شده است که سیاست های بلند مدت اسرائیل را به نقل از منابع معنبر به تصویر می کشد .این سیاست های بلند مدت موضع آمریکا را کانالیزه می کند .بایدن در مدت بازگشت ایران به رایزنی ها، به تعهدات پایدار آمریکا و اسرائیل تاکید داشته است .اولمرت نخست وزیر پیشین اسرائیل در رابطه با نطنز گفته است"شاید بمب ده – پانزده سال پیش در آنجا کار گذاشته شده و حالا در زمان مناسب منفجر شده است".تمام این داده نشان از آن دارد که اقدامات مقطعی ایران نمی تواند تحت عنوان مصالح گزینه خوبی باشد.بعلاوه با توجه به این شرایط سیاست خارجی ایران نمی تواند متاخر و پسینی و ناشی از اقدامات طرف های دیگر و صرفا پاسخی به آنها باشد و باید به گونه ای فعالانه پیگیری شود.این موضوع سبب می شود از موضع ضعف به تدریج فاصله گیرد تا مذاکرات در شرایط متعادل تری پیگیری شود ، به این ترتیب حتی در صورت عدم حصول نتیجه ایران متضرر نخواهد شد. در حالت واقع گرایانه تحریم هایی که در سال های متمادی به صورت لایه لایه وضع شده اند یکجا برداشته نمی‌شوند پی نقطه مطلوب عدم متضرر شدن ایران است ...شاید بگویید قناعت به این موضوع سطح درخواست های ایران را تقلیل میدهد اما واقعیتی است انکار ناپذیر است ! آیا در صورت عدم حصول نتیجه در واقع این بازی که پیش از این برد – برد تصور میشد ، ۰-۱ ویا ۰-۰ به پایان می‌رسد و یا نتیجه آن خیلی وقت پیش تعیین شده است ؟

 

شاید دیگر نتیجه مهم نباشد ... مسیر این رایزنی است که اهمیت دارد ، هر حرکت تاثیرات آتی خواهد داشت ، تأثیراتی که اغلب مدت ها بعد مسئولین با فعل ماضی از آن سخن می گویند و ما محسوس در زندگی خود آنرا احساس خواهیم کرد.

مائده جمشیدی 
دانشجوی کارشناسی علوم سیاسی دانشگاه بوعلی