آدم ها همیشه در دوراهی مرگ و زندگی قرار دارند و نمی شود گفت هر روزی که چشمان خود را باز میکنند روز را  به پایان می رسانند . اعلامیه های روی دیوار پر از مرگ هایی است که همیشه فکر می کنیم برای ما و عزیزانمان اتفاق نمی افتد.

به قول قدیمی ها گویا مرگ فقط برای همسایه است ، هیچکس دوست ندارد با مرگ رو به رو شود و پایان دنیایی فانی را تجربه کند .

اما گاهی از میان دوستان و آشنایان ما و حتی خود ما ممکن است بر اساس اتفاقی که ناگوار باشد و حالمان را بد کرده با خودمان بگوییم:  پس کی این زندگی به پایان میرسد؟ آری، فکر مرگ هم با همه ترس ها و گناهان و ابدیتی در پشت آن به سر همه ما زده است.

تا اینجا خوب است، اما مشکل از کجا شروع می شود ؟ 

تاکنون در صحنه مرگ کسی که با خودکشی به زندگی خود پایان داده است حاضر شده اید؟ یا از دوستان و آشنایان شما کسی از طریق خودکشی به زندگی خود پایان داده است؟ یا حتی خود شما، آری با شما هستم ، ممکن است خودتان هم به فکر خودکشی بوده باشید و یا سابقه اقدام را تجربه کرده باشید...

اجازه بدهید درمورد خطر بزرگی که همیشه در کمین همه ماست صحبت کنیم .

خودکشی یک بحران روانشناسی و روانپزشکی است که در هر مورد آن باید به دنبال حداقل یک اختلال روانشناسی و روانپزشکی بگردیم، وزارت بهداشــت، درمان و آموزش پزشکی، اعـلـام کــرده است کــه یک چهــارم مـردم ایـران دچـار یـک یـا چنـد نـوع از انـواع اختــلالات روانــی هســتند. ایـن واقعیتـی اسـت کـه اگـر بـه موقع رسـیدگی و درمــان شــود عارضــه کمـتـری بــرای جامعــه خواهـد داشـت.

حال بیاید درمورد افرادی که مستعد این بحران هستند بیشتر بدانیم.

سابقه بیماری اعصاب و روان ، مصرف مواد مخدر و مشروبات الکلی خطر اقدام به خودکشی را بالا می برد .

اگر خانواده شما سابقا درگیر این بحران بوده است باید خطر آن را برای خودتان و دیگر عزیزان تان جدی بگیرید.

بیکاری ، شکست عاطفی ، ورشکستگی شغلی ، مرگ همسر ،طلاق ، دختران و پسران نوجوان و دانش آموز در تعارض با والدین ، زنان خانه دار دچار تعارض های زناشویی و یا افراد مبتلا به بیماری های صعب العلاج هستند باید تحت نظر باشند.

 

افرادی که دچار اختلال های کرونیک هستند ( اضطراب و افسردگی از علت های اصلی ایجاد بیماری های مزمن هستند )

تنها زندگی کردن و عدم حمایت های اجتماعی 

وابستگی های شدید عاطفی 

افراد مبتلا به اختلال افسردگی دوقطبی ( 25 درصد خودکشی و درصد بالایی دیگر کشی می کنند )

افرادی که مشکلات عاطفی شدید داشتند و پایگاه اجتماعی خود را از دست داده اند و تنها هستند.

افرادی که نگرش های منفی دارند و تکانه های زیادی دارند .

15 درصد الکلی ها و 20 درصد از بستری های روانپزشکی اقدام به خودکشی دارند .

 

میل و آرزو مرگ

افکار مربوط به خودکشی

طرح ریزی و نقشه برای خودکشی

اقدام به خودکشی 

خودکشی موفق و مرگ 

نشانه های هشدار دهنده را جدی بگیریم 

کلامی و مستقیم ، غیر مستقیم و رمزی ، گفتاری و رفتاری 

تصمیم دارم خودکشی کنم ، ای کاش مرده بودم ها 

دیگر غصه نخور و برو دنبال زندگیت ، آمده ام تا با شما خداحافظی کنم ، ممکن است دیگر شما را نبینم.

همه شما از رفتاری که با من دارید پشیمان می شوید. 

این لباس که خوشت می آید برای تو ، نمیدانم کجا ولی میخواهم بروم از این زندگی خسته شدم. 

 

اگر از این قرصا بخوریم چه میشود ؟ کاربردش چیست ؟ چندتا بخوریم خطرناک میشود ؟ 

تعیین تکلیف برای وسایل شخصی و نوشتن وصیت نامه و نامه برای دیگران.

نگرش های فلسفی  درمورد پوچی جهان هستی و زندگی یا لاییک شدن  و دچار آشفتگی های عمومی. 

قضاوت ، حافظه و ادراک صحیح نیست .

برگشت به مصرف مواد مخدر و الکل .

سرنخ های موقتی مثل اینکه حالا اگر این کار به صورت موقت درست نشد بهتر است بروم بمیرم. 

سرنخ های موقعیتی مثل فوت ، طلاق و موقعیت های نابسامان مالی 

 

حال که تا اینجا مطلب را دنبال کرده اید به سراغ اصطلاحاتی که در این بحران ناگوار وجود دارد می رویم:

اقدام به خودکشی : هرگونه اقدامی که فرد از روی عمد و با نقشه و قصد اسیب زدن به خود را دارد. 

تمایل به خودکشی : هرگونه اندیشه ای که فرد درمورد آسیب زدن به خود را دارد .

تهدید به خودکشی : نشانه های شفاهی و رفتاری مثل اگر برایم ماشین نخرید کاری میکنم پشیمان شوید .

ژست خودکشی : برای توصیف اعمال خود تخریب گرایانه به کار می رود ولی جدی محسوب نمی شود.

پیمان خودکشی : در یک زمان تصمیم میگیرند خودکشی کنند .

خودکشی گروهی : در برهه ای از زمان به صورت محدود .

 

 خواسته ی کسانی که خود را در خطر مرگ توسط خودکشی قرار میدهند چیست ؟

پذیرش بی قید و شرط ، توجه و حمایت ، گوش دادن حرف های شخص ، اعتماد داشتن به شخص ، قضاوت نکردن ، دست کم نگرفتن و شخص در دسترس و دلسوز 

 

 

نصیحت و پند ، تحلیل و مقایسه ، نقد و بازجویی ، ترحم و منت گذاشتن ، دست پاچه کردن 

 

لطفا بحران خودکشی را جدی بگیرید .

اقدام به خودکشی فریاد کمک خواستن است لطفا قبل از فریاد های خطرناک به عزیزان و نزدیکان توجه لازم داشته باشید.

عزیزان ما ممکن است در خطر باشند اگر علائم و نشانه های هشدار دهنده به طور جد وجود داشت حتی اگر تمارض بود به روانشناس مراجعه کنید. و یا در مراحل بالای بحران لطفا به اورژانس روانپزشکی به صورت کاملا اوژانسی به بیمارستان محل زندگی منتقل کنید.

خودکشی دلیل روانشناسی و روانپزشکی دارد برای پیشگیری از این بحران خطرناک مشکلات روانی را جدی بگیرید .

زندگی همه ما دچار فراز و نشیب های بسیاری است و مشکلات همیشه وجود دارد .

اگر در زندگی مهارت حل مسئله و مهارت های دیگر لازم برای زندگی را بلد نیستیم از روانشناس کمک بگیریم و کنترل هیجان هارا به دست بگیریم و به سمت سلامت روان قدم برداریم.

خودکشی نمونه ای شایع از بحران های زندگی است پس نقش روانشناس را در زندگی پررنگ کنیم .

 

علیرضا واحدی همت/کارشناس ارشد روانشناسی