سیستم آموزشی هر کشور مخصوص خود آن کشور است و با توجه به فرهنگ عمومی و خانوادگی ، آداب و رسوم ، اقتصاد ، پیشینه ی تاریخی و حتی اعتقادات و جزئیات رفتاری مردم آن کشور تنظیم می شود به همین دلیل کپی برداری محض از سیستم سایر کشورها یک امر اشتباه است زیرا آنها تقریبا در هیچ موردی درست مانند ما نیستند البته می توان از تجارب آنها استفاده کرد. نقد و بررسی جزئیات سیستم آموزشی نیاز به تحقیقات زیادی دارد و ساعت ها وقت می طلبد در این مقاله فقط میخواهیم به بخشی از شیوه ی آموزش و نمره دهی اساتید در دانشگاه های بزرگ جهان بپردازیم.نمونه ها: پنج دانشکده ی اول حقوق آمریکا- مدرسه ی حقوق ییل، هاروارد، استنفورد، کلمبیا و شیکاگواساتید و سیستم آموزشی: هر پنج دانشکده مدعی آن هستند که بهترین اساتید را در اختیار دارند، اما امتیازی که هر دانشکده ای سعی دارد خود را در آن بهتر نشان دهد، در دسترس بودن اساتید و رابطه ی آنها با دانشجویان است و بعد از آن امتیازهای دیگری را نیز نقل می کنند. مثلا یکی از اصلی ترین نقاط ضعفی که برای دانشگاه هاروارد می شناسند، در دسترس نبودن اساتید آن است. اما دانشکده حقوق خواسته است با سیستم آموزشی که ایجاد کرده، از همان ابتدا این مشکل را برطرف کند. از سال اول، اساتید دانشجویان را به عنوان دستیار پژوهشی خود انتخاب می کنند. نکته ی خواندنی دیگر در مورد سیستم آموزش دانشکده ی حقوق هاروارد این است که روش تدریس،روش سقراطی است.در این روش استاد مرتبا از یک دانشجو سوال می پرسد و سعی می کند روند سوال ها را طوری پیش ببرد که دانشجو خودش به پاسخ صحیح و نتیجه ی نهایی برسد. البته این روش گاهی برای اساتید مهربان و سهل گیر هم سخت است، اینکه دانشجو مرتب در معرض سوال قرار بگیرد و حالت معذب و آماده نبودنش ممکن است فضا را کمی سنگین کند. به هرحال اساتید نباید با او به تندی برخورد کنند یا نشان دهند که از دانشجو ناامید شده اند، اگر درک کنند که دانشجویی در پاسخ دادن کند است و یا آمادگی ندارد، سوالات از دیگری پرسیده می شود یکی دیگر از موارد کم نظیر در این دانشکده این است که محتویات درس اساتید ممکن است با یکدیگر کاملا متفاوت باشد، چرا که در این مورد خود اساتید تصمیم گیرنده اند. هر دانشجو با توجه به نیاز ها و اهدافی که دارد، استادی را انتخاب می کند که در کلاس او به این نیازها پاسخ داده شود. بعد از این از اساتید استنفورد می گوییم که هر از چند گاهی دانشجویان نهار خود را در منزل آنان صرف می کنند! در سایت Princeton Review’s Best

که رنکینگ خود را طبق پرسشنامه هایی که دانشجویان پر می کنند انجام می دهد، از نظر دسترسی و رابطه دانشجو با اساتید، استنفورد رتبه ی پنجم را دارد و در رده بندی “جالب ترین اساتید” رتبه ی اول! موردی هم که دانشکده ی ییل در مورد نحوه ی کلاس داری خود ذکر می کند این است که در این دانشکده، کاملا رایج ا ست که دانشجویان تمام یادداشت های کلاس خود را از طریق شبکه سایتی کامپیوتری که مخصوص آن است، با یکدیگر رد و بدل کنند و با یکدیگر درس بخوانند.

این روش من را به یاد مباحثه هایی می اندازد که از سال ها پیش در ایران رایج بوده است. با این روش دانشجو مطمئن می شود که هیچ نکته ای را از کلاس از دست نداده، ضمن اینکه برداشت و فهم دیگران از مطالب مشابه را دریافت می کند. اگر کمی تامل کنیم قطعا این روش فواید بسیار زیادی دارد که به وقت گیر بودنش و… می ارزد. به طور حتم برای چنین روابط خاص دانشجو و استادی و شکل کلاس داری، باید سیستم ارزیابی هماهنگ با آن هم وجود داشته باشد. سیستم آموزش، اساتید، کلاس ها، تبادل اطلاعات دانشجویان با یکدیگر و… باید در یک هارمونی کامل قرار گرفته تا تصویر زیبایی را به نمایش بگذارند.سیستم ارزیابی)نمره دهی( سیستم ارزشیابی در دانشکده های پیل و هاروارد از کمی به کیفی تغییر پیدا کرده است که برخی منتقدان آن را غیر عادلانه میدانند که پاسخ دانشگاه پیل به این انتقاد با توجه به نظرات دانشجویان بوده است که این انتقاد را خنده دار توصیف کرده اند و این روش) کیفی بودن نمره دهی( را موجب نزدیکی و دوستی بیشتر دانشجویان نسبت به هم دانسته اند. دانشگاه استنفورد هم می گوید با وجود چنین سیستمی فضای دوستی و همکاری در کلاس بیشتر شده و نگاه داشتن دوستی ها در یک کلاس کوچک برای دانشجویان، پر اهمیت تر از کنارزدن دیگران برای کسب نمره است. مقایسه ی موارد فوق با آنچه اکنون در کشور ما اجرا می شود بر عهده ی شما ، من در اینجا می خواهم ایرادات بارز دیگری که بر سیستم آموزشی ما وارد شده است را بیان کنم که باز هم مقایسه و قضاوت با شماست. -1آشنا نبودن اساتید با الگوهای مدرن تدریس که برعکس تصور مرسوم با کمترین امکانات هم می شود آنها را عملی کرد.-2عدم دقت اساتید به جزئیات روش تدریسی -تک امتحانی بودن اکثر درس ها که البته 3 مشکل از سیستم های بالاتر است ولی بعضی از اساتید بر وخامت این مشکل می افزایند. -4جواب آخری بودن بعضی از اساتید که گاهی تفاوت بین دو دانشجوی همسطح را فقط با یک اشتباه کوچک از مردودی در آن درس تا حداکثر نمره افزایش می دهد.در صورتی که در دانشگاه های بزرگ دنیا چون کل نمره ی درس در طول ترم تقسیم شده است این مورد حتی اگر اجرا شود لطمه ی زیادی وارد نخواهد کرد. برای مثال در کانادا دانشجو 0 درصد نمره ی کل خود را در طول 8 ترم می گیرد و تنها20 درصد را امتحان کتبی در پایان ترم می دهد که در این مورد مشکلاتی که در موارد خاص برای بعضی دانشجویان در شب امتحان اتفاق می افتد و آنها را از امتحان دادن باز میدارد خیلی تاثیر گذار نخواهد بود. -5پایین بودن u1575 اطلاعات روانشناسی و جامعه شناسی اساتید که نمود این اطلاعات در ریزه کاری های تدریس است که بر عکس تاثیر بسیار زیادی در ارتباط گیری دانشجو با موضوع درس و علاقه او به آموختن دارد.در این مورد برای هر دانشجو باید به شیوه ی خودش عمل کرد که شناخت بالا از دانشجو را می طلبد. دانستن اطلاعاتی ازمباحث فرهنگی و هنری و حتی اعتقادی کمک بسیار زیادی به بازدهی آموزش می کند. با اینکه این موارد نمود بارزی ندارد ولی همان طور که گفته شد جزئیاتی ست که گاهی از کلیات مهمترند. -مورد آخر هم علاقه نشان ندادن بعضی از اساتید به 6 تدریس است که موجب کسل شدن دانشجو می شود. در دسترس نبودن اساتید هم نشان دهنده ی اولویت ندانستن تدریس است.