به گزارش صدای دانشجو، به نقل از خبرنامه دانشجویان ایران؛ در مورد امزجه مشخص است که برای خوشبخت شدن زوجین، ایجاد تفاهم بیشتر وایجاد عشق و صمیمیت و تطابق جسمی و روحی باید زن و شوهر دارای مزاج یکسانی باشند. یعنی فرد گرم مزاج بهتر است با فرد گرم مزاج ازدواج کند و فرد سرد مزاج با فرد سرد مزاج.

طب سنتی معتقد است که افراد با مزاج های گوناگون دارای توانایی ها و ویژگی های متفاوت جسمی و ذهنی هستند. طب سنتی این ویژگی ها را تحت قواعد مزاج شناسی، بصورتی قانونمند تحلیل کرده و طبقه بندی می‌کند. مثلا در میزان احساساتی بودن، بداخلاق بودن، آینده نگر بودن، جزء نگر یا کل نگر بودن، ترسو یا شجاع بودن، فرز یا کند بودن، باهوش یا کم هوش بودن، سرمایی یا گرمایی بودن، پسر زا یا دختر زا بودن، آرام یا شلوغ بودن، منزوی یا اجتماعی بودن، محتاط یا بلندپرواز بودن و ...

«یک آقا پسر مذهبی برای خواستگاری دختری که خانواده برایش در نظر گرفته به منزل دختر خانم میرود ... دختری مومن که همه سرش قسم می‌خورند و از ایمان و حجاب و حیایش تعریف می‌کنند! ... آقا پسر، مشعوف از حسن سلیقۀ خانواده با دختر خانم وارد گفتگو میشود و می‌بیند همانطوری که دلش می‌خواهد با دختری طرف شده است که پایبند به تمامی اصول اعتقادی و ارزشی است و می‌تواند در رسیدن به اهدافش کمکش کند ... دختر خانم هم خودش را در مقابل پسری می‌بیند که از لحاظ فکری و روحی در شرایط خیلی خوبی هست و با انگیزه و مصمم و متعهد به اصول اعتقادی و دینی است ... بعد از گفتگو و سنجیدن اختلافات و تفاهمات، بالاخره کفۀ تفاهمات سنگین‌تر میشود و ازدواج سر میگیرد ...»

پسر، یک فرد «دموی» است و دختر، یک فرد «بلغمی» ... طب سنتی میگوید: افراد دموی (مزاج گرم و تر) توان جنسی بالایی دارند و همچنین دارای میل جنسی (عشق) زیادی هستند. در مقابل، افراد بلغمی (مزاج سرد و تر) به علت سردیِ غالب در بدنشان، هم توان جنسی و هم میل جنسی کمی دارند. فرد دموی، بنا به اقتضای طبع خودش، بسیار آرزوی (نیاز) آمیزش دارد اما فرد بلغمی، تمایل کمتری به این کار دارد و این تضاد باعث می‌شود که دو طرف نتوانند همدیگر را ارضا کنند.

فرد بلغمی به سبب درخواست زیاد همسرش برای آمیزش خسته می‌شود و از طرفی فرد دموی از عدم تمایل همسرش گله می‌کند. اگر هم به روی هم نیاورند، فشار ناشی از این عدم تطابق نیاز، (که باعث عدم ارضای صحیح جنسی میشود که باعث بسیاری از طلاق هایی است که امروزه به وقوع می پیوندد)، آرامش روانی زوجین را به هم می زند.

تاثیر مزاج بر ازدواج

با ذکر چند مثال، علت اهمیت مشابهت مزاجهای  زن و مرد را برای ازدواج  مشخص می‌کنیم.

مثال اول: همان‌طور که می‌دانید «گرم‌مزاجان» افرادی فعــال و پرجنب و جوش هستند و «سردمزاجان» افرادی کند و بی‌حال هستند. حال اگر زن و شوهر دارای مزاج مختلف باشند به سختی می‌توانند همدیگر را تحمل کنند. این مسئله در مورد دو دوست هم صادق است. در زندگی خوابگاهی، فراوان مشاهده شده است که افراد دارای مزاج مختلف نمی‌توانند همدیگر را تحمل کنند و معمولا به رفتار همدیگر گیر می‌دهند. فرد فعال و پرانرژی از فرد فعال و پرانرژی خوشش می‌آید.

تصور کنید زن و شوهر برای یک مهمانی دعوت شده‌اند. زن، مزاج سرد دارد و شوهر بسیار گرم است. شوهر به علت گرم‌مزاج بودنش فوراً سر و وضع خود را مرتب کرده و آماده رفتن می‌شود، اما زن، به علت سردمزاج بودنش بسیار کند عمل کرده و شوهر مدت زیادی منتظر می‌ماند تا زن آماده رفتن شود. حال اگر از این سنخ تضادها در زندگی زیاد باشد، به مرور زمان عشق و علاقه زوجین را نسبت به هم کم خواهد کرد.

مثال دوم: همان‌طــور که گفته شد، افراد صفراوی حافظه خوبی دارند و تیزهوش هستند. این افراد باید با هم‌سنخ خود یعنی افراد دارای مزاج گرم و خشک ازدواج کنند، چون در صورت عدم رعایت تطابق مزاجی، این افراد قادر به درک یکدیگر نخواهند بود.

مثال سوم: دمــوی‌مزاجان (گرم و تر) دارای روحیه شاد، خوش‌مشرب و اجتماعی هستند. افراد گرم مزاج پر جنب و جوش هستند و قدرت مدیریت دارند . برخلاف افراد سرد مزاج که بیشتر پیرو هستند. مثلاً اگر دو فرد، یکی گرم مزاج و یکی سرد مزاج کنار هم قرار گیرند فرد گرم مزاج مدیر خواهد شد و فرد سرد مزاج، تابع خواهد شد و به دنبال او راه خواهد افتاد. مدیران عالم حتما باید گرم مزاج باشند . فرد سرد مزاج نه توان مدیریت دارد و نه دیگران او را مدیرخوبی می دانند.

حال تصور کنید چنین فردی با یک فرد سوداوی (سرد و خشک) ازدواج کند. فرد سوداوی گوشه‌گیر بوده و تمایلی به شرکت در اجتماعات ندارد. این دو نفر به علت تقابل مزاجی که دارند، نمی‌توانند با هم کنار بیایند. این اختلاف مزاج ممکن است در مدیریت خانه و تقسیم وظایف هم اثر گذار باشد و مشکلاتی ایجاد نماید.

مثال چهارم: یکی از خصوصیات بلغمی‌مزاجان، خونســـردی و بی‌خیالی آنها در حوادث و مشکلات است. حال اگر یک طرف، بلغمی (سرد و تر) باشد و طرف دیگر، گرم باشد، یک طرف همیشه در اضطراب خواهد بود و طرف دیگر بی‌خیال. فرد گرم‌مزاج از بی‌خیالی طرف مقابلش خسته می‌شود و این وضعیت در درازمدت باعث تنفر و انزجار او از طرف مقابلش خواهدشد. متقابلا فرد سردمزاج (بلغمی) نیز فرد گرم‌مزاج را به خاطر اضطراب و عجول بودنش سرزنش می‌کند.

انـــواع مــــــزاج

چهار عنصر اصلی هستند که عالم ماده و جهان جسمانی را تشکیل می دهند که این عناصر اربعه یا چهارگانه عبارت است از : آتش ، باد یا هوا ، آب و خاک ؛ از ترکیب عناصر اربعه یعنی آتش، هوا، آب و خاک حالت خاصی در انسان به وجود می آید که خصوصیات همه آن عناصر را دارد ولی گاه به خاطر وراثت و شرایط اقلیمی مانند آب و هوا، دما و نوع تغذیه بعضی از این عناصر موجود در بدن آدمی بر دیگری غلبه می نماید . لذا طبع و مزاج انسانها با توجه به نوع آب و هوای محل زندگی و نوع رژیم غذائی موجود(عادات غذائی) به چهار دسته تقسیم می‌شود:

1- دموی مزاج یا طبع بهاره (یعنی گرم و تر)  

2- سوداوی مزاج یا طبع پاییزه(یعنی سر و خشک) 

3- بلغمی مزاج یا طبع زمستانه(یعنی سرد و تر) 

4- صفراوی مزاج یا طبع تابستانه (یعنی گرم و خشک)

راه های تشـــخیص مـــزاج و طبع

علایم مختلفی در کتاب های طبی آمده است که افراد می توانند بر اساس آن، مزاج خود را بررسی کنند:

واکنش فرد نسبت به خوراکی ها: افرادی که مزاج گرم دارند با خوردن گرمی دچار مشکل و ناراحتی می شوند؛ از طرفی افرادی که مزاج سرد دارند با خوردن همان گرمی، شرایط بدنی بهتری پیدا می کنند و می توان گفت گرمی ها با این افراد بیشتر سازگار است.

واکنش فرد نسبت به آب و هوا: از نظر آب و هوا نیز چنین است؛ یعنی افرادی که گرم مزاج هستند تمایل بیشتری به هوای خنک و فصل سرد سال دارند و افرادی که سرد مزاج هستند، در هوای گرم راحت ترند و در فصول گرم احساس راحتی بیشتر می کنند.

خواب و بیداری: اعتدال در خواب و بیداری نشانه اعتدال مزاج خصوصا اعتدال در مغز است . رطوبت و برودت به خواب بیشتری نیاز دارند . خشکی و حرارت موجب «تر» باعث پرخوابی می شود. به همین علت افراد با مزاج بیداری(کم خوابی) است. در حالت مزاج عارضی (سوء مزاج)، صفراوی ها بیشترین مشکلات خواب را دارند؛ هم دیر خوابشان می برد و هم زود از خواب می پرند. سوداوی ها نیز در درجۀ بعد دچار مشکل خواب هستند. این گونه افراد، در خواب رفتن مشکل دارند و معمولاً خوابشان سبک می باشد.

حالات نفسانی: قدرت و بلندی صدا، سرعت و پیوستگی کلام، زود عصبانی شدن و سرعت حرکت، نشانۀ حرارت مزاج هستند . افراد گرم و خشک که حرارت زیادی دارند، معمولاً تندخو بوده و زود عصبانی می شوند . این افراد، بیقرار، تند و تیز، پر کار و فعال هستند و نیز حافظۀ خوبی داشته و از قدرت تجزیه و تحلیل بالایی برخوردارند.

صاحبان مزاج سرد و خشک ، در اوج ثبات بوده و کارها را به آرامی و بدون عجله انجام می دهند . این افراد معمولا درون گرا بوده و کمتر با دیگران می جوشند و مستعد افسردگی هستند . اشخاص سرد و تر ، حافظۀ خوبی ندارند؛ خواب آلود، صبور و خونسرد هستند . افراد گرم و تر ، شجاع، جسور و خونگرم هستند و به خوبی با دیگران ارتباط بر قرار می کنند.

روش کار: افرادی که مزاج گرم دارند، کارهایشان را با سرعت بیشتری انجام می دهند در حالی که افراد با مزاج سرد در انجام کارها کندترند. گرم مزاج ها تندتر صحبت می کنند و سرد مزاج ها با تأنی بیشتر حرف می زنند و کلاً کم حرف ترند.

خواب: در افرادی که مزاج گرم یا خشک دارند، خواب کمتر و افرادی که مزاج سرد یا تر دارند میزان خواب بیشتر است.

جـــثه: معمولاً گرم مزاج ها جثه درشت تری دارند و رشد بدنی شان (از نظر قدی و عرض شانه ها) بیشتر است اما افراد سرد مزاج، جثه ریزتری دارند. البته در بین گرم مزاج ها، افراد با مزاج گرم و تر نسبت به افرادی که مزاجشان گرم و خشک است، جثه درشت تری دارند. افراد با مزاج تر چاق تر هستند و افراد با مزاج خشک استخوان بندی ریزتر دارند و عموماً لاغرترند.